Dla nauczyciela
Autorka: Monika Spławska‑Murmyło
Przedmiot: język polski
Temat: Przemiana Makbeta i Lady Makbet.
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje.
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu oraz argumentację.
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
3) rozpoznaje argumentacyjny charakter różnych konstrukcji składniowych i ich funkcje w tekście; wykorzystuje je w budowie własnych wypowiedzi.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
8) tworzy plan kompozycyjny i dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów.
IV. Samokształcenie. Uczeń:
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje w zakresie wielojęzyczności,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
rozpoznaje konwencje literackie w Makbecie (realistyczną, fantastyczną, symboliczną) i wskazuje ich elementy;
interpretuje treści symboliczne w Makbecie;
opowiada o sposobach kreowania świata przedstawionego w utworze;
charakteryzuje bohaterów dramatu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody nauczania:
metoda ćwiczeń przedmiotowych,
mapa myśli,
dyskusja,
stoplkatki.
Formy zajęć:
praca indywidualna,
praca w parach,
praca w grupach,
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Nauczyciel podaje uczniom temat i cele zajęć. Wspólnie ustalają kryteria sukcesu.
2. Mapa myśli. Uczniowie za pomocą mapy myśli, próbują przedstawić, jak zmieniał się charakter Makbeta na przestrzeni wydarzeń dramatu. Wybrany uczestnik zajęć podsumowuje pracę kolegów i koleżanek.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału oraz multimedium bazowym (prezentacja) i wykonują polecenia.
2. Wybrany uczeń podsumowuje dotychczasową pracę na lekcji.
3. Praca w grupach: stopklatki. Uczniowie pracują w 5‑osobowych zespołach. Połowa klasy przygotowuje nieruchome sceny ilustrujące przemianę Makbeta, a druga połowa – Lady Makbet. Prezentacje grup powinny ukazywać kolejne etapy metamorfozy bohaterów.
4. Prezentacja i omówienie stopklatek na forum klasy. Zwrócenie uwagi na różnice w przedstawieniu przemiany bohaterów.
5. Ucznowie samodzielnie wykonują ćwiczenia nr 2, 3 4 i 6 w e‑materiale.
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np.
Czy można powiedzieć, że losy Makbeta i Lady Makbet są komplementarne?
Kto lub co miało największy wpływ na zachowanie Makbeta? Jakimi pobudkami kieruje się Lady Makbet?
Praca domowa:
Przeprowadź wywiad z Makbetem lub Lady Makbet dotyczący ich przemiany. Zapisz pytania i odpowiedzi wybranej postaci.
Materiały pomocnicze:
Dodatkowe teksty kultury oraz źródła łączące się z tematem lekcji, do wykorzystania przez nauczyciela:
Niccolo Macchiavelli, Książę, tłum. W. Rzymowski, Warszawa 2017.
Juliusz Słowacki, Balladyna, Kraków 2004.
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara, Z. Podgórzec, Kraków 2012.
Tron we krwi, reż. i scen. Akira Kurosawa, Warszawa 2008.
Terry Pratchet, Trzy wiedźmy, tłum. P. Cholewa, Warszawa 2015.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać multimedium do pracy w parach: uczniowie, korzystając z narzędzi TIK, przygotowują prezentację o przemianie Lady Makbet na wzór prezentacji o Makbecie.