Scenariusz lekcji

Autor: Zyta Sendecka

Przedmiot: biologia

Temat: Bakterie Gram‑dodatnie i Gram‑ujemne

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje różnice w budowie ściany komórkowej bakterii;

• przeprowadza barwienie metodą Grama;

• rozpoznaje na preparacie mikroskopowym bakterie Gram‑dodatnie i Gram‑ujemne;

• wyjaśnia zasadę podziału bakterii na dwie grupy: Gram‑dodatnich i Gram‑ujemnych;

• uzasadnia znaczenie barwienia bakterii metodą Grama.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• strategia eksperymentalno‑obserwacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• modelowanie, pokaz;

• wirtualne laboratorium;

• obserwacja bezpośrednia.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• preparaty trwałe wybarwionych bakterii Gram‑dodatnich i Gram‑ujemnych;

• mikroskopy świetlne.

Przed lekcją

Wykorzystując wiedzę zdobytą na poprzedniej lekcji, uczniowie przygotowują w grupach z dowolnych materiałów model ściany komórkowej bakterii Gram‑dodatnich i Gram‑ujemnych.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel wybiera grupę, która demonstruje i opisuje model budowy wylosowanej ściany komórkowej bakterii: Gram‑dodatniej lub Gram‑ujemnej. Inna wybrana grupa przedstawia i omawia drugi rodzaj ściany komórkowej bakterii. Nauczyciel ocenia prace uczniów. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 1 i 2.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prezentuje postać Hansa Christiana Grama.

2. Uczniowie, pracując indywidualnie, przeprowadzają doświadczenie opisane w wirtualnym laboratorium. Na przygotowanych kartach pracy uzupełniają wyniki i wniosek z doświadczenia.

3. Każda para uczniów przeprowadza obserwację mikroskopową preparatu trwałego bakterii Gram‑dodatnich i Gram‑ujemnych. Zadaniem uczniów jest wykonanie na karcie pracy dokumentacji obserwacji w postaci rysunku biologicznego. Karty pracy oddają nauczycielowi do oceny.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby wyszukali (np. w internecie) i zaprezentowali informacje na temat praktycznego zastosowania barwienia metodą Grama.

2. W ramach podsumowania nauczyciel prosi uczniów, by każdy z nich ułożył pytanie testowe jednokrotnego wyboru. Pytanie ma odnosić się do zagadnień poruszanych na lekcji. Następnie uczniowie w parach wymieniają się zadaniami. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadania.

Praca domowa

Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8.

Materiały pomocnicze

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania wirtualnego laboratorium

Wirtualne laboratorium powinno zostać wykorzystane w fazie realizacyjnej lekcji. Każdy uczeń powinien samodzielnie, w określonym przez nauczyciela czasie, przeprowadzić wirtualne barwienie bakterii.