Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jaki jest Neptun?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych, w tym tekstów popularnonaukowych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
17) przedstawia wybrane informacje z historii odkryć kluczowych dla rozwoju fizyki.
18) przedstawia własnymi słowami główne tezy tekstu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii.
IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
9) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej, roku świetlnego i parseka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisuje budowę planety Neptun,

2. wymienia najbardziej charakterystyczne cechy Neptuna,

3. analizuje metody badania Neptuna.

Strategie nauczania:

game‑based learning

Metody nauczania:

pogadanka, wzajemne nauczanie się przez uczniów

Formy zajęć:

praca w parach

Środki dydaktyczne:

urządzenia multimedialne dla par uczniów, stopery, rzutnik, opcjonalnie poglądowy model Neptuna (kula ze styropianu, i drutem przebitym na wylot symulujący oś obrotu)

Materiały pomocnicze:

E‑materiał „Co to są gazowe olbrzymy?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od pytania: Jaka jest najdalsza planeta Układu Słonecznego? Następnie nauczyciel prowadzi otwartą, krótką dyskusję na temat Neptuna. Notuje na tablicy fakty z dotychczasowej wiedzy, które przytaczają uczniowie (nie wszyscy uczniowie muszą się z nimi zgadzać). Nauczyciel pyta uczniów czego chcieliby się dowiedzieć o Neptunie? Co byłoby dla nich ciekawe?
Na tablicy wypisane zostają cele lekcji w oparciu o opinie uczniów.

Faza realizacyjna:

Uczniowie w parach rozgrywają grę edukacyjną. Każda para musi zanotować swój wynik i czas przebiegu gry. Nauczyciel tworzy ranking: wygrywa para, która miała najwięcej punktów i najlepszy czas. Nauczyciel kontroluje każdy etap gry i stara się stworzyć zestawienie zagadnień, z którymi uczniowie radzili sobie najsłabiej. Można też zrobić takie zestawienie na podstawie opinii samych uczniów. Nacisk należy położyć na zjawiska atmosferyczne na Neptunie (silne wiatry, burze), strukturę, która jest identyczna z budową Urana.
Następnie nauczyciel przeprowadza krótką pogadankę, połączoną z dyskusją na tematy, które najbardziej zaciekawiły uczniów oraz te, które sprawiły im największą trudność w grze. Nauczyciel skupia się na wyjaśnieniu i opisaniu zjawisk pogodowych, ciekawego rozkładu księżyców oraz bliźniaczych cech pomiędzy Neptunem a Uranem. Uczniowie powinni brać czynny udział w pogadance – jeżeli, któryś z nich zna interesujący fakt o Neptunie, powinien zaprezentować go klasie. Uczniowie muszą sprawdzić, czy fakty przedstawione na początku lekcji – zanotowane na tablicy, są zgodne z prawdą.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel prezentuje w zwartej i jasnej formie najważniejsze cechy charakterystyczne Neptuna, w oparciu o propozycje uczniów.
Uczniowie wykonują zestaw ćwiczeń sprawdzających (zadania 1‑4) w parach dobranych przez nauczyciela: osoba, która miała najlepszy wynik w grze z osobą z najsłabszym wynikiem. Dobór w pary ma na celu zmobilizowanie uczniów do wzajemnej pomocy w uczeniu się.
Nauczyciel pyta uczniów, czy osiągnęli postawione cele, w jakim stopniu pogłębili swoją wiedzę na temat Neptuna.
Każdy e‑materiał o planetach zawiera grę edukacyjną bazującą na pytaniach i odpowiedziach. Nauczyciel może połączyć rozgrywki o każdej planecie w całość.

Praca domowa:

Pozostałe ćwiczenia sprawdzające z tego materiału (zadania 5‑8).
Dla chętnych uczniów: znaleźć w bazie danych exoplanets.eu jedną planetę podobną do Neptuna oraz przedstawić porównanie w formie plakatu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grę edukacyjną uczniowie rozgrywają w ramach grywalizacji w parach na lekcji. Multimedium może być także wykorzystane przez uczniów do powtórzenia i utrwalenia wiadomości.