Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.7.3

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Das Pfandsystem in Deutschland/System kaucji zwrotnej w Niemczech

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres rozszerzony, poziom językowy B2+/C1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat systemu kaucji zwrotnej w Niemczech oraz obsługi kaucjomatu

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, finanse, promocja i reklama, korzystanie z usług – w tym usług bankowych i ubezpieczeniowych, reklamacja, prawa konsumenta);
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, struktura państwa, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, polityka, gospodarka, problemy współczesnego świata, prawa człowieka, religie, ideologie).
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady, objaśnia procedury związane z załatwianiem spraw w instytucjach);
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • charakteryzuje historię systemu kaucji zwrotnej w Niemczech;

  • opisuje obsługę kaucjomatu;

  • formułuje e‑mail o akcji ofiarowania kaucji zwrotnej.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości i kreatywności.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku – wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych (animacja);

  • zadawanie pytań – prośba o wyjaśnienie, powtórzenie i poprawienie błędów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet.

Metody i formy nauczania:

  • podająca – pogadanka, wyjaśnianie, praca z tekstem źródłowym, animacja,

  • aktywizująca – dyskusja dydaktyczna – burza mózgów, tarcza strzelnicza,

  • kognitywna – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • plenum,

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • tarcza ze skalą od 1 do 6.

Przebieg lekcji (możliwe 2 godziny lekcyjne):

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji wprowadzającej „Czy wiesz, że…” i pyta o ich doświadczenia związane z jej tematem. Sprawdza, czy uczniowie znają i rozumieją pojęcie das Pfand. Może zadać pytania: Warum ist das Pfand so wichtig? Was ist das Ziel des Pfandsystems?

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat zasadności systemu kaucji zwrotnej, zadając pytania:

    • Welche Vorteile hat das Pfandsystem aus eurer Sicht?

    • Glaubt ihr, dass das Pfandsystem die Umwelt schützt? Wenn ja, warum?

    • Habt ihr schon persönliche Erfahrungen mit dem Pfandsystem gemacht? Wie waren sie?

    • Seht ihr mögliche Nachteile des Pfandsystems?

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie przyglądają się ilustracji do tekstu w części Przeczytaj, a następnie opisują przedstawiony na niej kaucjomat. Nauczyciel prosi uczniów także o ustną interpretację tytułu tekstu w części Przeczytaj. Wybrani uczniowie prezentują własną interpretację na forum klasy.

  • Uczniowie w grupach 3‑osobowych otrzymują od nauczyciela pocięty na siedem fragmentów tekst z części Przeczytaj i przedstawiają na forum propozycje pytań do każdego z nich. Uczniowie sprawdzają swoje propozycje z nagłówkami w Übung 1 w części Przeczytaj, a następnie odczytują zdania z Übung 2 i oceniają, czy są one zgodne z treścią przeczytanego tekstu.

  • Uczniowie indywidualnie tworzą wpis na blogu (Übung 3 w części Przeczytaj). Wybrani uczniowie odczytują swoje wypowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie oglądają animację z sekcji Animacja bez dźwięku i snują przypuszczenia, co zostało powiedziane. Wybrani uczniowie prezentują swoje hipotezy na forum klasy. Następnie uczniowie oglądają animację z dźwiękiem, weryfikują hipotezy i notują przykładowe pytania, które zadają sobie nawzajem (pytania nie mogą się powtórzyć), np.:

    • Welche Verpackungen können am Pfandautomaten zurückgegeben werden?

    • Was passiert, wenn Verpackungen beschädigt sind oder noch Flüssigkeiten enthalten?

    • Wo kann man in Deutschland einen Pfandautomaten finden?

    • Was ist Leergut?

    • Kann man das Pfandgeld für einen guten Zweck spenden, anstatt es einzulösen?

  • Uczniowie indywidualnie wykonują polecenia do multimedium w części Animacja: wskazują informacje zgodne z tekstem (Übung 1) i pracują ze słownictwem (Übung 2–4).

  • Uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści animacji, porównując rozwiązania Übung 1–4 w części Animacja.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie piszą (indywidualnie) e‑mail dotyczący obsługi kaucjomatu (Aufgabe 7 w części Sprawdź się).

  • Przed wyjściem uczniów z klasy nauczyciel rysuje lub zawiesza tarczę ze skalą od 1 do 6. Uczniowie zaznaczają, według własnej samooceny, poziom swojego zaangażowania na dzisiejszej lekcji, gdzie 1 oznacza bardzo małe, a 6 – bardzo duże. Nauczyciel rozpoczyna kolejne zajęcia od krótkiej dyskusji na temat ewentualnych powodów małego/dużego zaangażowania uczniów w kontekście rozwiązywania zadań na miarę ich możliwości.

Praca domowa

Uczniowie piszą artykuł na profil mediów społecznościowych szkoły o akcji ofiarowania kaucji zwrotnej (Aufgabe 8).

Praca domowa dla chętnych

Uczeń przedstawia system kaucji zwrotnej w innym kraju/innych krajach Europy (w jednym z pozostałych krajów DACHL). Uczeń sam decyduje, w jaki sposób zbierze informacje i zaprezentuje je na forum klasy.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:

  • przed lekcją: uczniowie przygotowują fiszki do tematu, którymi się wymieniają, ćwicząc i powtarzając wyrazy i zwroty;

  • w trakcie lekcji: na podstawie animacji uczniowie przygotowują w grupach mapy pojęć dotyczące systemu kaucji zwrotnej w Niemczech, które następnie zostają omówione i zawieszone w sali lekcyjnej;

  • po lekcji: uczniowie opisują, jak wygląda system kaucji zwrotnej w Polsce, i zastanawiają się nad tym, czy można go ulepszyć.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik