Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.12.7

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Digitalisierung: Moderne Technologien im Alltag. Abitraining/Digitalizacja: nowoczesne technologie na co dzień. Trening maturalny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa I, zakres podstawowy B1+/B2

Cele ogólne lekcji:

  • Umiejętność wypowiadania się na temat nauki i techniki, edukacji, pracy.

  • Utrwalenie słownictwa oraz wybranych zagadnień gramatycznych.

  • Trening strategii egzaminacyjnych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • analizuje informacje dotyczące digitalizacji różnych obszarów naszego życia;

  • zastanawia się nad wadami i zaletami wykorzystywania nowoczesnych technologii w życiu codziennym;

  • powtarza wybrane słownictwo i zagadnienia gramatyczne z zakresu Nauka i technika, Edukacja i Praca.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • opowiada o swoich osobistych doświadczeniach;

  • samodzielnie dokonuje oceny swoich umiejętności językowych;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

(w tym strategie związane z planowaniem i organizowaniem procesu uczenia się pod kątem egzaminu maturalnego oraz wzmacniające świadomość i umiejętność wykorzystania strategii egzaminacyjnych)

  • rozumienie informacji - czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • centralizowanie procesu uczenia – utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • wyjaśnianie samemu sobie: tłumaczenie, w jaki sposób nowe informacje są powiązane z już znanymi, lub wyjaśnienie kroków potrzebnych do rozwiązania problemu;

  • ponowne czytanie: ponowna analiza przeczytanego tekstu;

  • zadawanie samemu sobie pytania na temat zastosowania danego słowa czy zwrotu, a następnie próba podania przykładu w różnych kontekstach, sprawdzając poprawność użycia;

  • słowa kluczowe i mnemotechniki: używanie słów kluczowych i tworzenie obrazów w umyśle w formie skojarzeń z materiałem słownym.

Metody i formy nauczania:

  • kognitywizm;

  • konstruktywizm;

  • podająca – pogadanka, wyjaśnianie, praca z tekstem źródłowym, praca z plikiem audio

  • aktywizująca – metoda problemowa, burza mózgów;

  • kognitywna – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • forum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy pojęcie Schule der Zukunft i zachęca uczniów, aby się zastanowili, co to dla nich oznacza w ujęciu nowoczesnych technologii.

  • Podczas burzy mózgów uczniowie podają propozycje, a nauczyciel zapisuje je na tablicy, ewentualnie uzupełnia dodatkowe informacje, podpowiada zwroty i wyrażenia w języku niemieckim.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy: jedna grupa zastanawia się nad zaletami i szansami wykorzystania nowoczesnych technologii w szkołach, druga nad wadami i zagrożeniami.

  • Uczniowie przedstawiają wyniki pracy w grupach, omawiając je krótko na forum. Nauczyciel czuwa nad poprawnością i ewentualnie podsumowuje wyniki ich pracy.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst Digitalisierung – eine Chance für unsere Schüler?, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku, a następnie wykonują polecenia sprawdzające jego zrozumienie (Übung 1 - wskazując główną myśl tekstu, Übung 2 - zaznaczając informacje zgodne z treścią tekstu oraz Übung 3 - uzupełniając zdania, wykorzystując informacje zawarte w tekście).

  • Nauczyciel kładzie na stole telefon komórkowy i prosi uczniów, aby odpowiedzieli na pytanie: Was ist das?, nie mogąc jednocześnie używać słów Telefon/Handy/Smartphone. Uczniowie wymyślają krótkie opisy urządzenia, np.: ein multimediales Gerät, ein elektronisches Gerät, ein Gerät zur Kommunikation, ein Gerät mit vielen Spielen, ein Gerät mit vielen Apps, ein Gerät zum Trainieren …

  • Nauczyciel dzieli uczniów na trzy/cztery grupy i poleca wymyślenie nazwy dla aplikacji, która pomogłaby w utrzymaniu dobrej kondycji wśród dzieci i nastolatków. Nauczyciel prosi o podanie jej najważniejszych funkcji oraz systemu motywacji.

  • Uczniowie przedstawiają wyniki wspólnej pracy na forum, a nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi, zadaje dodatkowe pytania, prosi o wyjaśnienie.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z nagraniem w części Plik audio i wykonują polecenia do tekstu pogłębiające jego analizę (Übung 1 - zaznaczając informacje zgodne z treścią nagrania, Übung 2 - uzupełniając luki zgodnie z treścią nagrania).

  • Nauczyciel poleca, aby wybrani uczniowie wykonali opis zdjęcia i odpowiedzieli na trzy pytania w Übung 3 w sekcji Plik audio. Pozostali uczniowie mają za zadanie czuwać nad poprawnością, logiką wypowiedzi oraz realizacją poszczególnych punktów. Następnie nauczyciel wspólnie z uczniami omawia i podsumowuje to zadanie, wskazując na mocne i słabe strony wypowiedzi.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie wykonują ćwiczenia w sekcji Sprawdź się. Powtarzają i utrwalają słownictwo oraz zagadnienia gramatyczne z lekcji oraz wybranych lekcji z zakresu Edukacja i Praca. Uczniowie podsumowują swoje zaangażowanie, zapisując na tablicy cyfry od 1 do 10, przy czym 10 oznacza najwyższy stopień zaangażowania się. Nauczyciel podsumowuje zebrane wyniki na kolejnej lekcji, inicjując krótką dyskusję na temat elementów, które wspierają lub obniżają poziom zaangażowania uczniów na lekcji.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują w domu Aufgabe 8 z sekcji Sprawdź się, piszą e‑maila do swojego przyjaciela/swojej przyjaciółki i opowiadają mu/jej o pracy wakacyjnej, którą właśnie dostali.

Inne możliwości realizacji materiału:

Materiały pomocnicze
Powinny stać się nimi przede wszystkim pozostałe lekcje z działów Nauka i technika, Edukacja, Praca, ale także zagadnienia pojawiające się w pozostałych zakresach tematycznych, które są w tym materiale utrwalane.

Propozycja wykorzystania tekstu autentycznego:

Caroline Schwarz, 6 KI‑Tools für den Unterricht und die Schule, https://www.schule.at/bildungsnews/detail/6-ki-tools-fuer-den-unterricht-und-die-schule [dostęp: 10.12.2023], tylko do użytku edukacyjnego.

Uczniowie zapoznają się z tekstem dotyczącym różnych narzędzi związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w szkole. Nauczyciel dzieli uczniów na pary. Każda para analizuje jeden z tekstów dotyczących wybranego narzędzia oraz prezentuje jego możliwości wykorzystania na zajęciach. Po prezentacji narzędzi uczniowie dyskutują nad hasłem: Künstliche Intelligenz erobert die Schule.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa z zakresu nowoczesnych technologii; uczniowie przygotowują fiszki do tematu, wymieniają się nimi pomiędzy sobą, powtarzają w ten sposób słownictwo i zwroty;

  • w trakcie lekcji: wykorzystanie nagrania do prezentacji jednego ze sposobów aktywizacji młodzieży; uczniowie nagrywają swoją prezentację na temat wykorzystywania aplikacji w nauce: co im pomaga? w jaki sposób uczą się efektywnie? czy wykorzystują nowoczesność lub wręcz przeciwnie wykorzystują tylko kartkę i długopis?; prezentacje zostają pokazane na forum klasy;

  • po lekcji: podsumowanie lekcji na temat siedzącego trybu życia młodzieży i możliwości zapobiegania złym nawykom, uczniowie tworzą krótki poradnik (folder), w jaki sposób uczyć się, unikając złych nawyków i siedzącego trybu życia, foldery zostają zawieszone w sali lekcyjnej.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik