Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.3.2

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Wer mit Bleistift schreibt, blickt anders auf die Welt/Kto pisze ołówkiem, inaczej patrzy na świat

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat przydatności przyborów szkolnych oraz wpływu odręcznego pisania na proces zapamiętywania.

Cele szczegółowe lekcji

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymienia przybory szkolne;

  • podaje przykłady użycia przyborów szkolnych;

  • zastanawia się, czy i dlaczego warto pisać odręcznie.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • sam decyduje, o czym będzie pisał podczas lekcji;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia sie:

strategie pamięciowe:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, np. tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie, używanie obrazu i dźwięku (używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

strategie kognitywne:

  • ćwiczenie (wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka takich jak słowniki czy internet;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym na przykład angielskim, tłumaczenie słów, uogólnianie;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem.

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim).

Metody, techniki i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, wyjaśnianie, praca ze źródłem drukowanym, wykład informacyjny w formie audio i/lub wideo, podcast;

  • aktywizująca: metoda problemowa, burza mózgów, kuli śnieżnej, termometru;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupie,

  • plenum,

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat przyborów szkolnych i szczególnej roli ołówka jako niezwykłego przyboru.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych wyrazów do tematu przybory szkolne.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst źródłowy, starając się zrozumieć jego treść (w razie potrzeby mogą skorzystać ze słowniczka). Po przeczytaniu tekstu nauczyciel zachęca uczniów do krótkiej wymiany zdań na poruszany w nim temat, zadając pytania, np. Czego dowiedziałeś/aś się z tekstu? Z którymi stwierdzeniami z tekstu się zgadzasz? (Was hast du aus dem Text erfahren? Welchen Aussagen des Textes stimmst du zu?). W tym celu można wykorzystać technikę kuli śnieżnej, zadając pytania kolejnym uczniom w grupie. Uczniowie mogą także dobrać się w grupy 3–4‑osobowe. Uczniowie otrzymują pytania zapisane na kartkach i odpowiadają najpierw indywidualnie, a następnie w grupie porównują swoje odpowiedzi. Efekty pracy prezentowane są na forum klasy. Uczniowie wykonują następnie polecenia do tekstu.

  • Uczniowie zostają podzieleni na dwie grupy. Słuchają pliku audio, notują równocześnie pytania dotyczące usłyszanego tekstu. Po wypisaniu pytań, słuchają ponownie nagrania, by sprawdzić poprawność i zanotować właściwe odpowiedzi. Uczniowie każdej grupy uzgadniają między sobą wspólne pytania (około 6–7), które będą zadawać innej grupie. Po uzgodnieniu wspólnych pytań grupy zadają sobie naprzemiennie pytania dotyczące usłyszanego tekstu. Uczniowie udzielają informacji zwrotnej odnośnie prawidłowych odpowiedzi. Po rundzie pytań uczniowie rozwiązują w grupach Übung 1–3 w części Plik audio.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie w formie łańcuszka wypowiedzi opowiadają o zaletach i wadach pisania odręcznego oraz pisania z użyciem klawiatury.

  • W ramach ewaluacji lekcji nauczyciel korzysta z techniki termometru. Uczniowie wychodząc z klasy, zaznaczają na termometrze swoją ocenę zaangażowania podczas lekcji (w skali -5 do +5).

Propozycja do pracy w warunkach stacjonarnych

Eksperymentalne ćwiczenie w parach – jeden uczeń dyktuje drugiemu prosty tekst w języku obcym. Drugi uczeń go zapisuje, a następonie uczniowie zamieniają się rolami. Uczeń, który zapisywał tekst, dyktuje go teraz z pamięci. Uczniowie porównują oba zapisane teksty.

Praca domowa

Zadaniem ucznia może być napisanie krótkiego maila do przyjaciela, informującego go o zaletach pisania odręcznego. Długość tekstu (100–150 wyrazów)

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa, zaciekawienie tematem. Uczniowie mogą przygotować minimum 5 fiszek do tematu z nazwami rzeczy lub czynności – strona pierwsza i jej ilustracją – strona druga.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą – konekcjonizm. Uczniowie układają przyniesione fiszki w rzędzie, na stole pośrodku klasy, ilustracjami do góry. Nauczyciel w razie potrzeby dokłada karty z ilustracjami i nazwami zaczerpniętymi z multimedium. Stojąc wokół stołu, uczniowie wskazują te ilustracje, które potrafią nazwać. Po odwróceniu fiszki sprawdzają, czy podana nazwa była prawidłowa. Odkładają na bok te fiszki, które nie sprawiały nikomu kłopotu. Pozostałe układają w regularny kształt i grają w grę Was ist weg? Nauczyciel usuwa jedną, gdy uczniowie nie patrzą na stół, a następnie uczniowie zgadują, jakiej karty brakuje.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu, inspiracja do przeprowadzenia analogicznego zadania projektowego np. wywiad z autorytetem w jakiejś dziedzinie.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik