Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.10.7

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny - język niemiecki

Temat zajęć: Im Einklang mit sich selbst und der Natur. Abitraining/W zgodzie z samym sobą i naturą. Trening maturalny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa IV, poziom rozszerzony B2+/C1 

Cel ogólny lekcji: Utrwalenie umiejętności wypowiadania się na temat aktywności sportowej z uwzględnieniem elementów zdrowia oraz przyrody. Powtórzenie słownictwa oraz wybranych zagadnień gramatycznych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu, pozytywne i negatywne skutki uprawiania sportu, problemy współczesnego sportu);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby – w tym choroby cywilizacyjne, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, katastrofy ekologiczne, klęski żywiołowe, przestrzeń kosmiczna);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje, nastawienie i postawy nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozpoznaje informacje wyrażone pośrednio;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
2) określa intencje, nastawienie i postawy nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
9) rozpoznaje informacje wyrażone pośrednio oraz znaczenia przenośne;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • sprawdza znajomość słownictwa z działów Sport, Zdrowie, Świat przyrody oraz powtarza wybrane zagadnienia gramatyczne;

  • przedstawia swoje doświadczenia związane z uprawianiem sportu;

  • opowiada o pandemii i jej wpływie na człowieka.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • uczy się o rzeczach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • opowiada o swoich osobistych doświadczeniach.

Strategie uczenia się:

(w tym strategie związane z planowaniem i organizowaniem procesu uczenia się pod kątem egzaminu maturalnego oraz wzmacniające świadomość i umiejętność wykorzystania strategii egzaminacyjnych)

  • rozumienie informacji – czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów,

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – porównywanie struktur z językiem ojczystym, tłumaczenie wyrazów, uogólnianie,

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem,

  • centralizowanie procesu uczenia – utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi,

  • sprawdzanie z pamięci – samodzielne sprawdzanie wiedzy lub odpowiadanie na pytania dotyczące materiału do opanowania,

  • wyjaśnianie samemu sobie – tłumaczenie, w jaki sposób nowe informacje są powiązane z już znanymi, lub wyjaśnienie kroków potrzebnych do rozwiązania problemu,

  • zauważanie i poprawianie własnych błędów językowych (także poprawianie błędów innych uczniów),

  • zadawanie samemu sobie pytania na temat zastosowania danego wyrazu czy zwrotu, a następnie próba podania przykładu w różnych kontekstach, sprawdzając poprawność użycia,

  • słowa kluczowe i mnemotechniki – używanie słów kluczowych i tworzenie obrazów w umyśle w formie skojarzeń z materiałem słownym.

Metody nauczania:

  • podejście komunikacyjne,

  • kognitywizm,

  • konstruktywizm,

  • podająca: opis, tekst źródłowy, plik audio,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupie,

  • plenum,

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Dla osiągnięcia jak najlepszego efektu w postaci utrwalenia słownictwa oraz zagadnień gramatycznych z wybranych zakresów tematycznych zaleca się realizację wszystkich zadań przewidzianych w materiale.

  • Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od zadania pytania: „Was assoziiert ihr mit dem Ausdruck im Einklang mit sich selbst und der Natur leben?“. Uczniowie podają swoje skojarzenia, a nauczyciel zapisuje wybrane odpowiedzi/wyrazy/pojęcia na tablicy lub ekranie (w przypadku lekcji zdalnych).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 1 w części Przeczytaj.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z treścią tekstu Kampf mit dem inneren Schweinehund. W razie konieczności korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Uczniowie dopasowują poszczególne fragmenty do tekstu w ramach Übung 1.

  • Uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2 i Übung 3 w części Przeczytaj. Uczniowie najpierw samodzielnie uzupełniają zdania zgodnie z treścią tekstu (Übung 2), udzielają pisemnej odpowiedzi na pytania (Übung 3), a następnie w parach porównują swoje odpowiedzi.

  • Nauczyciel sprawdza zrozumienie treści tekstu przez uczniów, zadając kilka dodatkowych pytań do tekstu, np. Warum denkt Linda, dass die Betonung von Sport als oberste Priorität im Leben möglicherweise nicht gerecht ist?, Welche Vorschläge oder Ideen aus dem Artikel von Linda haben in ihrer Situation nicht funktioniert?, Was hofft Linda, dass die Redaktion beim Verfassen zukünftiger Artikel berücksichtigen wird? Wybrani przez nauczyciela uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Następnie nauczyciel zwraca uczniom uwagę na tytuł nagrania w części Plik audio i zapisuje na kartce pytanie Wie hat die Covid‑19‑Pandemie unsere Beziehung zur Natur beeinflusst? Następnie podaje kartkę pierwszej parze uczniów. Uczniowie tej pary dopisują swoją odpowiedź i zawijają kartkę tak, aby kolejni uczniowie nie widzieli odpowiedzi. Przekazują kartkę kolejnej parze uczniów, która dopisuje swoją odpowiedź i zawija kartkę. Czynność ta jest powtarzana, aż kartka zostanie zapełniona. Następnie jeden z uczniów rozwija kartkę i czyta wszystkie odpowiedzi. Nauczyciel podsumowuje tę aktywność i odpowiedzi uczniów. Jest to ćwiczenie wstępne przed wysłuchaniem nagrania z części Plik audio.

  • Uczniowie zapoznają się z nagraniem z części Plik audio.

  • W celu sprawdzenia ogólnego zrozumienia treści nagrania przez uczniów nauczyciel zadaje pytania z Übung 2. Wybrani uczniowie odpowiadają na forum klasy.

  • Uczniowie dobierają się w pary oraz sprawdzają stopień zrozumienia treści nagrania, wykorzystując do tego Übung 1 w części Plik audio. Uczniowie określają, które wypowiedzi są zgodne z treścią nagrania. Uczniowie wykonują zadania najpierw indywidualnie, a następnie porównują swoje rozwiązania z rozwiązaniami kolegi/koleżanki. Następnie uczniowie porównują swoje odpowiedzi w grupie czteroosobowej, dzięki czemu mogą skorygować swoje odpowiedzi, przedyskutować odpowiedzi innych osób oraz lepiej zrozumieć niejasne dla nich fragmenty.

  • Uczniowie w parach przygotowują opis zdjęcia z Übung 3 oraz odpowiedzi na pytania zawarte w tym ćwiczeniu. Następnie wybrani uczniowie przedstawiają opis zdjęcia i odpowiadają na pytania na forum klasy. Pozostali uczniowie przysłuchują się zaproponowanym opisom, zgłaszają uwagi, podkreślają mocne strony wypowiedzi. Nauczyciel podsumowuje realizację tematu i poprawność leksykalno‑gramatyczną, a w razie konieczności zapisuje poprawne formy na tablicy.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie wykonują zadania sprawdzające wybrane słownictwo oraz zagadnienia gramatyczne z działów: Sport, Zdrowie, Świat przyrody (Aufgabe 1–7 w części Sprawdź się). Uczniowie uzupełniają teksty podanymi wyrazami, zaznaczają wyrazy, które prawidłowo uzupełniają wypowiedź oraz tłumaczą wyrażenia z języka polskiego na niemiecki.

  • Nauczyciel dobiera uczniów w pary i prosi, aby każda para porozmawiała na jeden z tematów poruszonych podczas lekcji powtórzeniowej: Herausforderungen für Eltern bei der Organisation von Zeit und körperlicher Aktivität, Psychische Gesundheit und der Kontakt zur Natur in der Pandemie, Körperliche Aktivität in einem vollen Terminkalender, Die Wertschätzung einfacher Freuden in Zeiten der Pandemie, Gesellschaftliche Veränderungen durch die Pandemie. Uczniowie prowadzą rozmowy (mogą wykorzystać słownictwo utrwalone podczas zajęć). Nauczyciel przysłuchuje się rozmowom i w razie trudności wspiera uczniów w tworzeniu poprawnych zdań.

Praca domowa

W ramach Aufgabe 8 w części Sprawdź się uczniowie piszą list do organizatora  wydarzenia sportowego.

Materiały pomocnicze

Powinny stać się nimi przede wszystkim pozostałe lekcje z działu Sport oraz Zdrowie dla klasy IV, jak również zagadnienia pojawiające się w pozostałych zakresach tematycznych, które są w tym materiale utrwalane.

Propozycja pracy z tekstem autentycznym

D. Rittmannsberger, Im Einklang mit der Natur, https://www.gesundundleben.at/start/2023/im-einklang-mit-der-natur [dostęp: 22.06.2023r.]

Uczniowie dzielą się na kilkuosobowe grupy oraz czytają i analizują fragmenty tekstu źródłowego na temat życia w zgodzie z naturą, zlecone im uprzednio przez nauczyciela. Tekst można podzielić na:

  • część pierwszą wprowadzającą oraz opisującą przynależność człowieka do natury,

  • część drugą opisującą odnalezienie spokoju w naturze przez grupę ludzi,

  • część trzecią traktującą o wpływie natury na dzieci,

  • część końcową związaną ze wskazówkami do życia w zgodzie z naturą.

Następnie uczniowie streszczają na forum przeczytane fragmenty, aktywnie wchodzą w interakcję i rozpoczynają dyskusję. Rolą nauczyciela jest wsparcie uczniów oraz zadawanie pytań związanych z przeczytanymi fragmentami tekstu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: przygotowanie prezentacji na temat życia w zgodzie z naturą;

  • w trakcie lekcji: praca z materiałem leksykalnym (opis radzenia sobie z pandemią poprzez kontakt z naturą);

  • po lekcji: wykorzystanie do utrwalenia słownictwa z zakresów tematycznych: Zdrowie oraz Świat przyrody.

Słownik