SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Skutki zróżnicowania rasowego na świecie. Apartheid

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV/V

Podstawa programowa

XXI. Wybrane problemy społeczne współczesnego świata: problemy demograficzne, skutki migracji, problemy uchodźstwa, handel ludźmi na świecie, niewolnictwo, wykorzystywanie pracy dzieci i pracowników w krajach o niskich kosztach pracy, bezrobocie, prześladowania religijne i nietolerancja.

Uczeń:

8) uzasadnia potrzebę przeciwdziałania dyskryminacji rasowej, ksenofobii i innym formom nietolerancji na świecie oraz przedstawia przykłady wpływu wykluczania grup ludności na życie społeczne i gospodarcze państw.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia problem zróżnicowania rasowego na świecie,

• wyjaśnia pojęcie apartheidu i charakteryzuje politykę RPA polegającą na segregacji rasowej,

• wymienia konsekwencje społeczne, polityczne i gospodarcze segregacji rasowej.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt przedmiotowy, mapa polityczna świata, atlasy geograficzne

Materiały pomocnicze

Balicki J., Afrykanerzy, Afrykanie, apartheid, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1980.

Maksymow K., Przeobrażenia polityczne i społeczne w południowej Afryce – od apartheidu do czasów współczesnych, „Forum Politologiczne” 2012, t. 13, s. 517–532. Dostępne w internecie: cejsh.icm.edu.pl (dostęp 24.02.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematyki zajęć. Rozmowa kierowana dotycząca pojęcia apartheid.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z wprowadzeniem do materiału. Nauczyciel pyta, czy wcześniej spotkali się z pojęciem apartheidu. Jeśli pojawi się odpowiedź twierdząca, nauczyciel pyta o skojarzenia. Następnie, korzystając z mapy politycznej świata lub atlasów geograficznych, uczniowie omawiają zróżnicowanie rasowe na świecie. Krótka dyskusja na temat przyczyn tego zróżnicowania oraz przyczyn konfliktów na tle rasowym w różnych państwach (w przeszłości bądź współcześnie). Nauczyciel czuwa nad przebiegiem dyskusji.

• Uczniowie zapoznają się z treścią audiobooka. Po wysłuchaniu materiału uczniowie na forum klasy odpowiadają na pytanie w nim zawarte. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem dyskusji.

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z fragmentem artykułu dotyczącego odwróconego apartheidu i wykonanie polecenia nr 1 z sekcji „Przeczytaj”.

• Następnie uczniowie w małych zespołach (albo parach – decyduje nauczyciel) przystępują do wykonania mapy myśli. Uczniowie prezentują znaczenie zróżnicowania rasowego dla budowania kapitału społecznego. Podają przykłady negatywne i pozytywne, jak również zastanawiają się nad sposobami ograniczenia negatywnych zjawisk i konsekwencji.

• Uczniowie na forum klasy prezentują swoje spostrzeżenia i prowadzą dyskusję na temat przedstawiony na mapie myśli, nauczyciel czuwa nad poprawnością pracy uczniów, w razie potrzeby uzupełnia materiały uczniów i podaje dodatkowe przykłady.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.

• Utrwalenie najważniejszych pojęć, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

• Znajdź przykłady osób walczących z segregacją rasową. Napisz, na czym polegały ich działania. Czy zakończyły się sukcesem? Praca pisemna.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Audiobook może zostać wykorzystany w trakcie innych lekcji dotyczących współczesnych problemów społecznych (zakres rozszerzony: XXI). Może kontekstowo znaleźć zastosowanie na zajęciach poświęconych poczuciu bezpieczeństwa na świecie (zakres rozszerzony: XXII. 6) oraz zróżnicowaniu jakości życia na świecie (zakres rozszerzony: XXII. 8).