Scenariusz zajęć

Autor: Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie są podobieństwa w reaktywności fluorowców?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

11) analizuje i porównuje właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia podstawowe informacje dotyczące fluorowców;

• omawia podobieństwa w reaktywności fluorowców;

• porównuje właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców;

• zapisuje równania reakcji chemicznych z udziałem fluorowców;

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• grafika interaktywna;

• bateria.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Skąd pochodzi nazwa lampy halogenowe”?

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie przypominają konfiguracje elektronowe atomów fluorowców i ich typowe stopnie utlenienia w związkach chemicznych, zapisując na tablicy.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej z e‑materiału w sekcji „Przeczytaj” konfiguracje elektronowe oraz stopnie utlenienia atomów fluorowców. Powrót do fazy wstępnej i porównanie zawartości w e‑materiale z propozycjami uczniów. Następnie nauczyciel wyświetla tabelę z właściwościami fizycznymi fluorowców celem porównania tych właściwości.

2. Nauczyciel proponuje uczniom pracę w parach z zastosowaniem grafiki interaktywnej. Uczniowie wykonują polecenie 1 - analizują symulację przedstawiającą zachowanie fluorowców w reakcji z wodorem. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie wnioski przedstawiają na forum klasy. Pozostali uczniowie i nauczyciel weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi.

3. Uczniowie w parach wykonują polecenie 2 w medium - projektują  doświadczenie chemiczne w celu zbadania względnej aktywności chemicznej fluorowców. Uzupełniają dzienniczek elektroniczny. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie przedstawiają swoje propozycje odpowiedzi na forum klasy.  Pozostali uczniowie i nauczyciel weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi.

4. Nauczyciel zapowiada uczniom, że będą rozwiązywać ćwiczenia nr 6‑8 zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się”. Uczniowie wykonują zadania w parach. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a pozostali uczniowie wspólnie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

5. Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia nr 1‑5 z sekcji „Sprawdź się”. Każdy z uczniów wykonuje ćwiczenia samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają rozwiązania. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej. Ćwiczenia, których uczniowie nie zdążą wykonać podczas lekcji mogą być zlecone do wykonania w ramach pracy domowej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie na planszy z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10% zaznaczają małymi samoprzylepnymi kolorowymi karteczkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia wynikające z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. W przypadku, gdy bateria nie jest naładowana w 100%, zastanawiają się w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy?

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez uczniów podczas utrwalenia materiału.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje planszę z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10% do oceny stopnia opanowania zagadnień oraz małe samoprzylepne kolorowe karteczki dla uczniów.