Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Naturkatastrophen bringen Todesopfer und Verwüstung/Klęski żywiołowe niosą śmierć i zniszczenie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Rozwijanie i doskonalenie umiejętności informowania, opisywania i wypowiadania się na temat katastrof naturalnych na świecie, ich przyczyn oraz skutków.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • scharakteryzuje najczęściej występujące katastrofy naturalne;

  • zastanowi się, jak człowiek przyczynia się do występowania klęsk żywiołowych;

  • przeanalizuje i podsumowuje dane statystyczne dotyczące katastrof naturalnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • pracuje z autentycznymi materiałami językowymi;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach);

  • rozumienie informacji, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka takich jak słowniki czy Internet;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem.

Metody/techniki nauczania:

  • podająca – techniki: pogadanka, wyjaśnianie, wykład informacyjny w  formie audio i wideo;

  • eksponująca – techniki: ćwiczenia przedmiotowe;

  • praktyczna – techniki: metoda problemowa, burza mózgów, a w przypadku realizacji lekcji w klasie: metoda aktywizująca – metoda grup eksperckich;

  • kognitywna – techniki: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach

Środki dydaktyczne:

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja 2D),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: „Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?”.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji na temat klęsk żywiołowych. Następnie prosi ich o podanie przykładów znanych im klęsk żywiołowych na świecie.

  • Nauczyciel zwraca uczniom uwagę na fakt zwiększenia się siły i częstotliwości wystepowania klęsk żywiołowych i podaje, że w Niemczech przyjmuje się, że od lat 60. liczba występujących klęsk żywiołowych wzrosła trzykrotnie.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych słów do tematu „Katastrofy naturalne”.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają (i jednocześnie słuchają) tekst, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Uczniowie wykonują polecenia do tekstu, zadania typu: połącz/uzupełnij luki/dopasuj informacje.

  • Uczniowie powtarzają i utrwalają konstrukcję gramatyczną: Relativpronomen und Relativsätze.

  • Uczniowie wykonują polecenia do multimedium (animacja 2D):

    • reagują na polecenia;

    • określają główną myśl tekstu;

    • znajdują określone informacje.

Inne możliwości realizacji materiału

Podczas realizacji lekcji w klasie można wykorzystać metodę grup eksperckich. Po wprowadzeniu tematu należy podzielić uczniów na pięć grup. Każda osoba w grupie otrzymuje swoje tymczasowe imię/nazwę. Można skorzystać z nazw numerycznych (np. Jedynki, Dwójki, Trójki…), nazw klęsk żywiołowych (np. Tornada, Tsunami…) itp. Osoby o tych samych imionach/nazwach przechodzą do tzw. grup eksperckich, które wspólnie zajmują się opracowaniem jednego zagadnienia (w tym przypadku jednej z pięciu omawianych w materiale klęsk żywiołowych). Na ustalenie przyczyn powstawania danej klęski żywiołowej, intensywności występowania i skutków, uczniowie mają 10 minut. Po tym czasie wracają do swojej grupy i przekazują zdobytą wiedzę oraz na forum grupy podsumowują swoją wiedzę. Nauczyciel wspiera uczniów, koryguje błędy. Następnie uczniowie przechodzą do kolejnych etapów lekcji.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie opisują klęski żywiołowe oraz ich skutki; konstruują wypowiedź, w której analizują dane statystyczne dotyczące klęsk żywiołowych w ostatnich dziesięcioleciach.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują Aufgabe 8 z części Sprawdź się. Wariant z wykorzystaniem metody grup eksperckich: Uczniowie przygotowują Aufgabe 7 w domu oraz wykonują Aufgabe 8 z części Sprawdź się – na podstawie danych statystycznych zamieszczonych w zadaniu piszą analizę.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji 2D:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa; nauczyciel przedstawia galerię poglądową zdjęć z różnych katastrof (wymienione w animacji 2D), uczniowie opowiadają, podając przykłady, jaka to katastrofa i gdzie mogła się wydarzyć;

  • w trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm); uczniowie w grupach wybierają sobie jedno ze zdjęć przygotowanych przez nauczyciela, wyszukują informacje w Internecie na temat katastrofy, jej przyczyn oraz strat, które wywołała, przedstawiają na forum w klasie;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu; Uczniowie opowiadają o katastrofie, która miała miejsce w naszym kraju, mogą przygotować prezentację multimedialną, wykorzystując przy tym zdjęcia i statystyki.

Wykaz źródeł:

  1. Die tödlichsten Naturkatastrophen nach der Anzahl der Todesopfer zwischen 2000 und 2019, de.statista.com.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik