Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Nie wieder Langeweile! Ideen für eine kreative Freizeitgestaltung/Nigdy więcej nudy! Pomysły na kreatywny wypoczynek

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat spędzania czasu wolnego.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
9) prosi o radę i udziela rady;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
9) prosi o radę i udziela rady;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • tworzy własną instrukcję wykonania wybranego przedmiotu;

  • wymienia propozycje kreatywnego spędzenia czasu;

  • przedstawia, jaki ma swój sposób na pokonanie nudy.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

strategie kognitywne:

  • składanie zdań z różnych struktur;

  • czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślamy się treści w  języku niemieckim, np. czego dotyczy reklama w telewizji, jeśli rozpoznajemy tylko niektóre słowa z języka niemieckiego);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy pracy:

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: gry dydaktyczne;

  • dyskusja dydaktyczna: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy Adams Blog: Mein persönlicher Fun‑Guide,

  • multimedium: animacja Schlüsselanhänger, selbst gemacht,

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów o przyjrzenie się zdjęciu otwierającemu i pyta o ich skojarzenia z tym abstrakcyjnym obrazem.

  • Następnie wraz z uczniami próbuje zdefiniować pojęcie „nudy”, prosi każdego ucznia o dokończenie zdania typu: „jest mi nudno, gdy …” lub „nuda to dla mnie...”.

  • Następnie nauczyciel pyta uczniów o ich metody radzenia sobie z uczuciem nudy i zachęca do podzielnia się swoimi refleksjami i doświadczeniami oraz wskazówkami (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym:  Adams Blog: Mein persönlicher Fun‑Guide, w razie potrzeby korzystają z wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Następnie uczniowie wykonują polecenia do tekstu, rozumienie tekstu (zadania prawda/fałsz, porządkują informacje, pracują ze słownictwem). W tej części nauczyciel może zainicjować krótką rozmowę, która będzie stanowiła podsumowanie pracy z tekstem źródłowym. Może poprosić o odpowiedzenie na kilka prostych pytań dotyczących treści tekstu, np. Was schlägt Adam als Lösung gegen Langeweile vor? Welche Spiele hat Adam kürzlich mit seinen Freunden gespielt? Was tut Adam in seiner Freizeit, um zu lernen? lub może zainicjować krótką dyskusję na temat preferencji spędzania czasu wolnego.

  • Uczniowie analizują informacje zawarte w multimedium Schlüsselanhänger, selbst gemacht (animacja) oraz zaznaczają informacje zgodne z treścią animacji (Übung 1), porządkując kolejność informacji zawartych w animacji (Übung 2) oraz wybierając nazwy przedmiotów zgodne z treścią animacji (Übung 3). Nauczyciel może poprosić uczniów o krótkie podsumowanie, np. Czy podoba im się taki sposób wykorzystania czasu wolnego? Czy chętnie wykonują własnoręcznie różne przedmioty? Komu podarowaliby i dlaczego taki brelok?

  • Następnie uczniowie w parach utrwalają i sprawdzają znajomość poznanych struktur leksykalnych, łącząc określenia czasu w języku niemieckim z ich polskimi odpowiednikami (Aufgabe 2), przyporządkowując pomysły na spędzanie czasu wolnego do odpowiednich kategorii (Aufgabe 4), wskazując nazwę opisywanych aktywności czasu wolnego (Aufgabe 5) oraz uzupełniając tekst słownictwem dotyczącym sposobów walki z nudą (Aufgabe 6).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie konstruują krótką instrukcję wykonania wybranego przedmiotu (Übung 4 w części Animacja 2D).

  • Uczniowie podają propozycje na kreatywne wykorzystanie czasu wolnego i przeciwdziałanie nudzie.

  • Uczniowie dzielą się refleksjami na temat własnych wypróbowanych metod przeciw nudzie.

  • W ramach podsumowania uczniowie mogą wymienić kolejno po jednej kreatywnej propozycji na przeciwdziałanie nudzie.

Praca domowa
Uczeń tworzy swój własny katalog sposobów na nudę. Może go na przykład zatytułować 15 sposobów na nudę i opisać w nim swoje pomysły. Może także nagrać filmik instruktażowy przedstawiający wykonanie wybranego gadżetu lub zobrazować instrukcję, którą stworzył w ramach Übung 4 w części Animacja 2D.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:

  • przed lekcją: uczniowie nagrywają krótki filmik, na którym pokażą i opiszą przedmiot wykonany przez nich samodzielnie, wybrane filmiki zostają odtworzone podczas lekcji jako inspiracja do rozmowy o kreatywnyh działaniach uczniów;

  • w trakcie lekcji: animacja wykorzystana bez dźwięku może posłużyć jako forma sprawdzenia zapamiętanego słownictwa – nauczyciel uruchamia prezentację i prosi np. o stworzenie ustne lub pisemne opisu breloka do kluczy krok po kroku;

  • po lekcji: nauczyciel prosi uczniów o wykonanie zadania związanego z majsterkowaniem, uczniowie sami wybierają, co chcieliby stworzyć, na następne zajęcia przynoszą przygotowaną pracę i opisują, w jaki sposób i z jakich materiałów została przygotowana; z wykonanych prac może zostać stworzona wystawa kreatywnego działania uczniów.

Słownik