Dla nauczyciela
Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka, Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: język polski
Temat: Rewolucyjność nauk Jezusa z Nazaretu na podstawie wybranych przypowieści.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne. Uczeń:
definiuje terminy: „rewolucjonista”, „rewolucja”;
analizuje i interpretuje fragmenty ewangeliczne: Nawrócona grzesznica, Przypowieść o faryzeuszu i celniku, Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie;
opisuje Jezusa jako społecznika i orędownika sprawiedliwości społecznej;
formułuje argumenty potwierdzające rewolucyjny wymiar nauczania Jezusa.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
debata;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
z użyciem e‑podręcznika.
Formy pracy:
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
e‑podręcznik.
Przebieg lekcji:
Przed lekcją:
Przygotowania do przeprowadzenia debaty:
Na co najmniej tydzień przed planowaną lekcją nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Ich zadaniem będzie przeprowadzenie debaty, której motywem przewodnim ma być rozstrzygnięcie: Jezus rewolucjonistą? Każda z grup przygotowuje argumenty, bazując na treści przyporządkowanej przypowieści ewangelicznej:
GRUPA I - Nawrócona grzesznica
GRUPA II - Przypowieść o faryzeuszu i celniku
GRUPA III - Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie
Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie się do debaty również na podstawie informacji zawartych w sekcjach „Przeczytaj” i „Mapa myśli”, ale także w materiałach dodatkowych.
Pomocniczo – w spojrzeniu na problem z różnych perspektyw argumentacyjnych – nauczyciel może zaproponować uczniom, by podczas przygotowań podjęli próbę odpowiedzi na pytania: Jaka była rzeczywistość w czasach Jezusa? Czym różniła się od współczesnej? Dlaczego nie było tak, jak powinno być? W jaki sposób Jezus próbował zmieniać zastaną rzeczywistość?
Ponadto wszyscy uczniowie udzielają odpowiedzi na polecenia dołączone do „Mapy myśli”. Ich zadaniem jest obligatoryjne włączenie tego materiału do treści debaty.
Limit czasu na przedstawienie argumentów każdej z grup wynosi: 10 minut
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wraz z uczniami przygotowuje salę do przeprowadzenia debaty, tak aby wyeksponowana była grupa debatująca.
Nauczyciel przedstawia cele lekcji i zapisuje jej temat na tablicy. Następnie otwiera debatę krótkim wstępem.
Faza realizacyjna:
Debata
Każda z grup przeprowadza debatę. Na podstawie zdobytych informacji oraz odpowiednio dobranych cytatów z przyporządkowanych fragmentów biblijnych współpracujący uczniowie przedstawiają argumenty i kontrargumenty w odpowiedzi na pytanie główne: Jezus rewolucjonistą?
Po skończonej prezentacji każdej z grup pozostali uczniowie przysłuchujący się debacie zadają kilka pytań uczestnikom debaty. Limit czasu tej części wynosi: 3 minuty dla każdej z grup. Zadaniem debatujących grup jest trafne merytorycznie i stylistycznie utrzymanie argumentacji.
Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje każdą z debat wspólnie wyciągniętymi wnioskami. Następnie ocenia poziom przygotowania merytorycznego i stylistycznego uczniów, współpracę w grupie oraz umiejętność odpowiedzi na spontanicznie postawione pytania.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel w podsumowaniu lekcji poleca uczniom wspólne wykonanie wybranych ćwiczeń w z bloku „Sprawdź się”.
Jeśli w wyniku debaty nie została wykazana różnica między pojęciami „rewolucji” a „rewolucjonisty” w podsumowaniu lekcji nauczyciel może powrócić do słów z sekcji „Przeczytaj”:
W publicystyce i literaturze (nie tylko religijnej) zdarza się nazywanie Jezusa rewolucjonistą. Są też jednak głosy przeciwne, stwierdzające, że takie określanie Jezusa to nadużycie. Wydaje się, że źródłem tej sprzeczności jest brak precyzji w definicjach „rewolucjonisty” i samej „rewolucji”.
Następnie nauczyciel może poprosić uczniów, by odpowiedzieli na pytanie: na czym polega różnica między rewolucjonistą opisanym w definicjach a Jezusem z Nazaretu? Nauczyciel pomaga dojść uczniom do wniosku opisanego w sekcji „Przeczytaj”:
Z ewangelii nie wynika, iż Jezus z Nazaretu chciał być działaczem politycznym i miał zamiar przeprowadzić rewolucję polegającą na buncie przeciw ówczesnej władzy.
Zadanie domowe:
Przeczytaj Przypowieść o głupim bogaczu. Następnie napisz liczący około 80 słów tekst, w którym wyjaśnisz sens przypowieści.
Łk 12, 13-2113 Wtedy ktoś z tłumu rzekł do Niego: „Nauczycielu, powiedz mojemu bratu, żeby się podzielił ze mną spadkiem”. 14 Lecz On mu odpowiedział: „Człowieku, któż Mię ustanowił sędzią albo rozjemcą nad wami?” 15 Powiedział też do nich: „Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa [we wszystko], życie jego nie jest zależne od jego mienia”. 16 I opowiedział im przypowieść: „Pewnemu zamożnemu człowiekowi dobrze obrodziło pole. 17 I rozważał sam w sobie: Co tu począć? Nie mam gdzie pomieścić moich zbiorów. 18 I rzekł: Tak zrobię: zburzę moje spichlerze, a pobuduję większe i tam zgromadzę całe zboże i moje dobra. 19 I powiem sobie: Masz wielkie zasoby dóbr, na długie lata złożone; odpoczywaj, jedz, pij i używaj! 20 Lecz Bóg rzekł do niego: «Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie; komu więc przypadnie to, coś przygotował?» 21 Tak dzieje się z każdym, kto skarby gromadzi dla siebie, a nie jest bogaty przed Bogiem”.
Materiały pomocnicze:
Ks. Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988.
Paweł Gondek, Szkolne Kluby Debat Oksfordzkich : poradnik, Kraków 2020.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą wykorzystać materiał do przygotowania się do lekcji powtórkowej np. na temat gatunków biblijnych (tu kontretnie przypowieści).