Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka, Maria Gniłka‑Somerlik

Przedmiot: język polski

Temat: Rewolucyjność nauk Jezusa z Nazaretu na podstawie wybranych przypowieści.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca;
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • definiuje terminy: „rewolucjonista”, „rewolucja”;

  • analizuje i interpretuje fragmenty ewangeliczne: Nawrócona grzesznica, Przypowieść o faryzeuszu i celniku, Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie;

  • opisuje Jezusa jako społecznika i orędownika sprawiedliwości społecznej;

  • formułuje argumenty potwierdzające rewolucyjny wymiar nauczania Jezusa.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • debata;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy:

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • e‑podręcznik.

Przebieg lekcji:

Przed lekcją:

Przygotowania do przeprowadzenia debaty:

  1. Na co najmniej tydzień przed planowaną lekcją nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Ich zadaniem będzie przeprowadzenie debaty, której motywem przewodnim ma być rozstrzygnięcie: Jezus rewolucjonistą? Każda z grup przygotowuje argumenty, bazując na treści przyporządkowanej przypowieści ewangelicznej:

  • GRUPA I - Nawrócona grzesznica

  • GRUPA II - Przypowieść o faryzeuszu i celniku

  • GRUPA III - Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie

  1. Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie się do debaty również na podstawie informacji zawartych w sekcjach „Przeczytaj” i „Mapa myśli”, ale także w materiałach dodatkowych.

  2. Pomocniczo – w spojrzeniu na problem z różnych perspektyw argumentacyjnych – nauczyciel może zaproponować uczniom, by podczas przygotowań podjęli próbę odpowiedzi na pytania: Jaka była rzeczywistość w czasach Jezusa? Czym różniła się od współczesnej? Dlaczego nie było tak, jak powinno być? W jaki sposób Jezus próbował zmieniać zastaną rzeczywistość?

  3. Ponadto wszyscy uczniowie udzielają odpowiedzi na polecenia dołączone do „Mapy myśli”. Ich zadaniem jest obligatoryjne włączenie tego materiału do treści debaty.

  4. Limit czasu na przedstawienie argumentów każdej z grup wynosi: 10 minut

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wraz z uczniami przygotowuje salę do przeprowadzenia debaty, tak aby wyeksponowana była grupa debatująca.

  2. Nauczyciel przedstawia cele lekcji i zapisuje jej temat na tablicy. Następnie otwiera debatę krótkim wstępem.

Faza realizacyjna:

Debata

  1. Każda z grup przeprowadza debatę. Na podstawie zdobytych informacji oraz odpowiednio dobranych cytatów z przyporządkowanych fragmentów biblijnych współpracujący uczniowie przedstawiają argumenty i kontrargumenty w odpowiedzi na pytanie główne: Jezus rewolucjonistą?

  2. Po skończonej prezentacji każdej z grup pozostali uczniowie przysłuchujący się debacie zadają kilka pytań uczestnikom debaty. Limit czasu tej części wynosi: 3 minuty dla każdej z grup. Zadaniem debatujących grup jest trafne merytorycznie i stylistycznie utrzymanie argumentacji.

  3. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje każdą z debat wspólnie wyciągniętymi wnioskami. Następnie ocenia poziom przygotowania merytorycznego i stylistycznego uczniów, współpracę w grupie oraz umiejętność odpowiedzi na spontanicznie postawione pytania.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel w podsumowaniu lekcji poleca uczniom wspólne wykonanie wybranych ćwiczeń w z bloku „Sprawdź się”.

  2. Jeśli w wyniku debaty nie została wykazana różnica między pojęciami „rewolucji” a „rewolucjonisty” w podsumowaniu lekcji nauczyciel może powrócić do słów z sekcji „Przeczytaj”:

W publicystyce i literaturze (nie tylko religijnej) zdarza się nazywanie Jezusa rewolucjonistą. Są też jednak głosy przeciwne, stwierdzające, że takie określanie Jezusa to nadużycie. Wydaje się, że źródłem tej sprzeczności jest brak precyzji w definicjach „rewolucjonisty” i samej „rewolucji”.

Następnie nauczyciel może poprosić uczniów, by odpowiedzieli na pytanie: na czym polega różnica między rewolucjonistą opisanym w definicjach a Jezusem z Nazaretu? Nauczyciel pomaga dojść uczniom do wniosku opisanego w sekcji „Przeczytaj”:

Z ewangelii nie wynika, iż Jezus z Nazaretu chciał być działaczem politycznym i miał zamiar przeprowadzić rewolucję polegającą na buncie przeciw ówczesnej władzy.

Zadanie domowe:

Przeczytaj Przypowieść o głupim bogaczu. Następnie napisz liczący około 80 słów tekst, w którym wyjaśnisz sens przypowieści.

Łk 12, 13-21

13 Wtedy ktoś z tłumu rzekł do Niego: „Nauczycielu, powiedz mojemu bratu, żeby się podzielił ze mną spadkiem”. 14 Lecz On mu odpowiedział: „Człowieku, któż Mię ustanowił sędzią albo rozjemcą nad wami?” 15 Powiedział też do nich: „Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa [we wszystko], życie jego nie jest zależne od jego mienia”. 16 I opowiedział im przypowieść: „Pewnemu zamożnemu człowiekowi dobrze obrodziło pole. 17 I rozważał sam w sobie: Co tu począć? Nie mam gdzie pomieścić moich zbiorów. 18 I rzekł: Tak zrobię: zburzę moje spichlerze, a pobuduję większe i tam zgromadzę całe zboże i moje dobra. 19 I powiem sobie: Masz wielkie zasoby dóbr, na długie lata złożone; odpoczywaj, jedz, pij i używaj! 20 Lecz Bóg rzekł do niego: «Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie; komu więc przypadnie to, coś przygotował?» 21 Tak dzieje się z każdym, kto skarby gromadzi dla siebie, a nie jest bogaty przed Bogiem”.

3 Źródło: Łk 12, 13-21, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 1197.

Materiały pomocnicze:

Ks. Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988.
Paweł Gondek, Szkolne Kluby Debat Oksfordzkich : poradnik, Kraków 2020.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać materiał do przygotowania się do lekcji powtórkowej np. na temat gatunków biblijnych (tu kontretnie przypowieści).