SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Etapy rozwoju usług

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

IX. Uwarunkowania rozwoju gospodarki światowej: rola poszczególnych sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym, procesy globalizacji, współpraca międzynarodowa, gospodarka oparta na wiedzy, społeczeństwo informacyjne.

Uczeń:

1) wyjaśnia przyczyny i formułuje twierdzenia o prawidłowościach w zakresie zmiany roli sektorów gospodarki (rolnictwa, przemysłu i usług) w rozwoju cywilizacyjnym dla wybranych krajów świata, w tym Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia prawidłowości dotyczące struktury zatrudnienia w różnych fazach rozwoju gospodarczego: przedindustrialnej, industrialnej, postindustrialnej,

• przyporządkowuje kraje do poszczególnych faz rozwoju gospodarczego, 

• wskazuje rodzaje działalności mające kluczowe znaczenie dla gospodarki krajów na różnym etapie rozwoju.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, JIGSAW, czyli „uczenie się we współpracy”

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, monitor dotykowy lub tablety, atlas, mapa świata, ksero konturowej mapy politycznej świata, arkusze papieru

Materiały pomocnicze

Szczukocka A., Rozwój usług w wybranych krajach na świecie, „Wiadomości Statystyczne” 2015, nr 10, s. 75–84.

Wróbel A., Rola sektora usług w rozwoju społeczno‑gospodarczym i kształtowaniu gospodarki opartej na wiedzy w Polsce, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2014, nr 37, s. 306–319.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 3‑osobowe i prosi, aby metodą „burzy mózgów” ustalili przykłady państw, w których sektor usługowy jest mocno rozwinięty lub słabo rozwinięty. Po kilku minutach prosi grupy o przedstawienie przykładów i uzasadnienie. Na tablicy zapisuje w kolumnach państwa o mocno rozwiniętym sektorze usług i mało rozwiniętym, a podczas dyskusji niektóre z państw zapisuje do kolumny o średnim stopniu rozwiniętych usług.

• Uczniowie zapoznają się z wprowadzeniem do e‑materiału. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy i rozdaje arkusze papieru, definicje krajów industrialnych, przedindustrialnych i postindustrialnych oraz zestaw nazw państw, które uczniowie będą przyporządkowywali do poszczególnych faz rozwoju gospodarczego. Jedna grupa zapisuje na arkuszu państwa przedindustrialne, druga – industrialne, a trzecia postindustrialne. Po pracy grup następuje rozmowa na plenum i odniesienie do mapy świata, aby wskazać położenie geograficzne wszystkich podanych w ćwiczeniu państw. Uwaga, może okazać się, że wcześniej na tablicy zostały błędnie zaklasyfikowane państwa, dlatego na koniec zgodnie z definicjami następuje korekta i przepisanie państw do odpowiednich kolumn. Po pogadance nauczyciel podsumowuje zebrane informacje i przedstawia temat lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału oraz grafiką interaktywną. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy (A, B i C). Grupy otrzymują ksero konturowej mapy politycznej świata. Zadaniem grup jest opracowanie informacji o krajach przedindustrialnych (grupa A), krajach industrialnych (grupa B) oraz krajach postindustrialnych (grupa C). Uczniowie zaznaczają odpowiednie kraje na mapach konturowych, przygotowują informacje o procesach decydujących o rozwoju tych krajów, a także o uwarunkowaniach naturalnych, które mogą mieć wpływ na stan rozwoju sektora usług. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem pracy uczniów.

• Po wykonaniu zadania nauczyciel dzieli uczniów na nowe grupy, tak aby w każdej nowej grupie była przynajmniej jedna osoba z poprzednio utworzonych zespołów. Uczniowie w nowych grupach przekazują sobie wiedzę, dzielą się spostrzeżeniami. Następnie wracają do swoich pierwotnych grup i znów dzielą się zdobytą wiedzą i spostrzeżeniami. Uczniowie wykonują polecenia do grafiki interaktywnej. Nauczyciel w razie potrzeby wspiera uczniów.

• Nauczyciel podsumowuje zebrane informacje za pomocą miniwykładu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z bloku „Sprawdź się”.

• Omówienie ćwiczeń. Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i oczywistości w temacie, a także o to, co było nową wiedzą dla uczniów. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć i przypomina cele lekcji.

Praca domowa

• Do jakiej grupy krajów zaliczył(a)byś Polskę? Uzasadnij swoją wypowiedź.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przy omawianiu wpływu procesu globalizacji i rozwoju nowych technologii na zmiany w zatrudnieniu według sektorów gospodarki oraz przemian wewnątrzsektorowych (zakres rozszerzony: IX. 3).