Imię i nazwisko autora:

Martyna Jakubowska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Elektryzowanie przez indukcję

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; planuje i modyfikuje ich przebieg; formułuje hipotezę i prezentuje kroki niezbędne do jej weryfikacji.

VII. Elektrostatyka. Uczeń:
posługuje się zasadą zachowania ładunku.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisuje metody elektryzowani ciał,

2. wyróżnia metodę elektryzowania, która nie wymaga kontaktu ciał,

3. rozróżnia metody elektryzowania trwałe i nietrwałe,

4. przedstawia zasadę działania elektroskopu,

5. analizuje przykłady elektryzowania elektroskopu przez indukcję.

Strategie nauczania:

strategia obserwacyjno‑eksperymentalna

Metody nauczania:

nauczanie hybrydowe

Formy zajęć:

pokaz uczniowski, dyskusja, praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem, pałeczki szklana i ebonitowa, sukno, wełna do elektryzowania, elementy do dwóch pokazów:
- piłeczka ping‑pongowa, cienka nić, przylepiec, statyw do zawieszenia nici na izolatorze;
- elektroskop z konduktorem kulistym (czaszą).

Materiały pomocnicze

niniejszy e‑materiał

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel rozpoznaje wiedzę uczniów poprzez zadanie pytań:

• Czym jest przewodnik?

• Czym jest elektryzowanie ciał?

• Jakie są sposoby elektryzowania ciał?

Nauczyciel ewentualnie przypomina uczniom wcześniejszą wiedzę z elektrostatyki i pomaga ją usystematyzować .
Uczniowie czytają tekst „Czy to nie ciekawe?” i literalnie odpowiadają na tytułowe pytanie.

Faza realizacyjna:

Uczniowie wspólnie czytają tekst „Warto przeczytać”. Ewentualne wątki niezrozumiałe dla jednych objaśniają inni uczniowie, z pomocą nauczyciela.

Wskazani uczniowie przeprowadzają, w charakterze klasowego pokazu, kolejne sceny dwóch doświadczeń, zgodnie z zawartością filmu‑samouczka.
Po każdej scenie pozostali uczniowie komentują zgodność wyniku uzyskanego w klasie z pokazanym na filmie.
Objaśniają także uzyskany efekt, wykonując polecenie powiązane z tą sceną. W razie potrzeby korzystają przy tym z odpowiedniego fragmentu tekstu.

Faza podsumowująca:

Uczniowie dzielą się na 4 grupy. W grupach omawiają i rozwiązują zadania 3, 4 i 5, wspólnie zastanawiając się nad ich związkiem z obejrzanymi pokazami. Nauczyciel sprawdza, czy w grupach pojawiły się jakieś problemy z tymi zadaniami i ewentualnie pomaga grupie je rozwiązać.
Na zakończenie uczniowie wspólnie rozwiązują zadanie 9.

Praca domowa:

Nauczyciel proponuje uczniom rozwiązanie pozostałych zadań zawartych w e‑materiale.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film samouczek może stanowić podstawę do przeprowadzenia sprawdzianu wykorzystującego przebieg i wyniki opisanego w filmie eksperymentu. Polecenia towarzyszące filmowi nauczyciel wykorzysta wtedy do formułowania poleceń dla uczniów.