SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Przyczyny i konsekwencje upowszechniania się wybranych języków na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów miejskich.

Uczeń:

1) charakteryzuje strukturę językową ludności świata oraz wyjaśnia proces upowszechniania się wybranych języków na świecie i podaje jego konsekwencje.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• podaje przykłady najbardziej rozpowszechnionych języków na świecie,

• wymienia przyczyny upowszechnienia się wybranych języków na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem języka angielskiego,

• ocenia konsekwencje upowszechnienia się wybranych języków na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem języka angielskiego.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), atlas geograficzny, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Opracowanie dotyczące liczby osób posługujących się językiem hiszpańskim: SpanishLanguageDomains.com (dostęp 18.03.2021).

Wielka encyklopedia geografii świata, t. XIV: Świat języków, oprac. W. Maciejewski, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1999.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat języków, którymi posługuje się ponad połowa ludności świata.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel pyta uczniów, które języki są najbardziej rozpowszechnione na świecie. Następuje burza mózgów. Uczniowie zgłaszają swoje pomysły i tworzą na tablicy mapę myśli. Po skończonym zadaniu nauczyciel wyświetla na tablicy wstęp do e‑materiału oraz podrozdział części głównej Najbardziej rozpowszechnione języki świata, weryfikując przypuszczenia uczniów.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów o przeanalizowanie mapy świata, na której znajduje się rozmieszczenie języków urzędowych na świecie. Prosi ich o wykonanie w parach polecenia 1. w części „Przeczytaj” e‑materiału. Po zakończonej pracy wybiera kilku uczniów, którzy prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel weryfikuje poprawność ich odpowiedzi.

• W kolejnej części lekcji nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat przyczyn rozpowszechniania się języków na świecie. Po zebraniu pomysłów nauczyciel podsumowuje ten etap lekcji, prezentując podrozdział Przyczyny rozpowszechniania się języków na świecie.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów o wykonanie w parach polecenia 2. z części „Przeczytaj”. Po zakończonej pracy wybiera kilku uczniów, którzy prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel weryfikuje ich odpowiedzi.

• Po zakończonej pracy nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Rozdaje im karty pracy (mapy konturowe dostępne w załączniku). Celem każdej grupy jest wykonanie polecenia 3. z części „Przeczytaj”. Każda grupa wybiera jeden język i sporządza dla niego mapę. Następnie każda z grup prezentuje wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów o wykonanie samodzielne polecenia 4. z części „Przeczytaj”, po czym chętni uczniowie prezentują swoje odpowiedzi.

• Następnie uczniowie dyskutują na temat pozytywnych i negatywnych konsekwencji upowszechniania się języków na świecie. Nad poprawnym merytorycznie przebiegiem dyskusji czuwa nauczyciel.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów o przeanalizowanie grafiki interaktywnej i wykonanie polecenia do niej.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi uczniów o informację zwrotną, co im się najbardziej podobało oraz co zapamiętali z dzisiejszej lekcji.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Ponadto chętni uczniowie mogą przygotować notatkę (korzystając z różnych źródeł informacji geograficznej, na przykład zamieszczonych w tym scenariuszu) na temat historii rozpowszechnienia się łaciny oraz języka francuskiego.

• Można poprosić także o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Nauczyciel może wyświetlić grafikę interaktywną na tablicy interaktywnej lub poprosić uczniów o zapoznanie się z nią na tabletach (lub komputerach). Grafika interaktywna może zostać przeanalizowana zarówno w fazie realizacyjnej lekcji, jak i podsumowującej. Może zostać wykorzystana w ramach lekcji powtórzeniowej z działu VIII (zakres rozszerzony).