SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Magdalena Filewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Obszar fałdowań paleozoicznych i alpejskich w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:

2) wyróżnia na podstawie mapy główne jednostki geologiczne występujące na obszarze Polski i własnego regionu.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia główne jednostki geologiczne Polski,

• charakteryzuje budowę poszczególnych jednostek,

• przyporządkowuje jednostkę geologiczną do czasu jej powstania,

• wskazuje na mapie Polski położenie poszczególnych jednostek geologicznych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, emocjonalna

Metody nauczania: blended learning

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik, atlas świata, mapa geologiczna Polski

Materiały pomocnicze:

Kondracki J., Geografia fizyczna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

Mizerski W., Geologia Europy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

Stupnicka E., Geologia regionalna Polski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności wstępne (powitanie, sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie pracy domowej).

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel przekazuje uczniom, że budowa geologiczna Polski jest skomplikowana i kształtowała się podczas każdej ery w dziejach Ziemi. Wyjaśnia, że na terenie Polski stykają się główne jednostki geologiczno‑tektoniczne Europy.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przedstawia uczniom fragment e‑materiału. W krótkim wykładzie wyjaśnia, jak wygląda budowa geologiczna Polski i kiedy kształtowały się poszczególne jednostki geologiczne na terenie naszego kraju.

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie na podstawie e‑materiału i dostępnych źródeł (np.  atlas geograficzny, mapa geologiczna Polski) przygotowali informacje dotyczące fałdowań, które miały wpływ na budowę Polski. Korzystając z atlasów geograficznych, uczniowie lokalizują omawiane jednostki tektoniczne.

• Wskazani przez nauczyciela uczniowie odczytują swoje notatki. W razie potrzeby nauczyciel uzupełnia.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda z grup – w drodze losowania – otrzymuje jedną jednostkę tektoniczną. Zadaniem grupy jest opisanie i scharakteryzowanie budowy jednostki, uwzględniając także czas jej powstania.

• Następnie nauczyciel prezentuje uczniom grafikę interaktywną, wspólnie z uczniami omawia położenie poszczególnych jednostek. Przy omawianiu wybranej jednostki grupa, która miała za zadanie opis jej budowy, przedstawia swoje notatki i spostrzeżenia. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Nauczyciel zadaje kilka pytań kontrolnych, dotyczących czasu powstania wybranych jednostek geologicznych, ich położenia (z wykorzystaniem mapy) itp. – sprawdza stopień opanowania omawianych zagadnień, w razie potrzeby wyjaśnia te kwestie, które sprawiały uczniom najwięcej problemów.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z bloku „Sprawdź się”.

• Projekt dotyczący wybranego pasma górskiego Polski. Pasma i zakres tematyczny (klimat, fauna, flora, geologia, hydrologia) wybiera nauczyciel.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna zawarta w e‑materiale pozwala na przejrzyste przekazanie tematu, systematyzuje wiedzę ucznia i wpływa na jej poszerzenie. Temat zostaje też zrealizowany w przypadku niewykorzystania grafiki interaktywnej. Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w ramach lekcji dotyczącej ruchów górotwórczych (zakres podstawowy: V. 2).