Autor: Piotr Obolewicz

Temat: Prasa jako dzieło sztuki. Publicystyka artystyczna Młodej Polski

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wyjaśnia rolę publicystyki w kształtowaniu estetycznych upodobań jej odbiorców;

• formułuje uzasadnienie swojego stanowiska na temat artystycznej roli prasy młodopolskiej;

• definiuje na podstawie e‑materiału pojęcie „prasa artystyczna”;

• uzasadnia znaczenie pisma „Chimera” dla rozwoju literatury Młodej Polski;

• analizuje związek szaty graficznej „Chimery” z założeniami artystycznymi wydawcy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• metoda akwarium.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e materiał: „Prasa jako dzieło sztuki. Publicystyka artystyczna Młodej Polski”. Uczniowie zapoznają się treścią sekcji Przeczytaj i redagują pytania, na które odpowiedzi można znaleźć w tekście e‑materiału.

2. Uczniowie proszeni są o przyniesienie na lekcję egzemplarzy czasopism dostępnych w ich domach lub szkolnej bibliotece.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący wyświetla na tablicy i przybliża uczniom temat zajęć. Następnie prosi uczniów, aby zgłosili swoje propozycje pytań do tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy.

2. Nauczyciel prosi, aby uczniowie zaprezentowali przyniesione przez siebie czasopisma, scharakteryzowali podjęte przez autorów tematy i ocenili szatę graficzną.

Faza realizacyjna:

1. Dyskusja. Nauczyciel prosi uczniów, by podzieli się na dwie grupy. Informuje, że będą uczestniczyć w dyskusji na temat: Czy czasopismo może być dziełem sztuki?. Wyjaśnia, że ten typ dyskusji nazwano akwarium. Nauczyciel przedstawia zasady pracy: pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na zadany temat (jeśli uczniowie nie potrafią sami znaleźć argumentów, nauczyciel może na początku udzielić im podpowiedzi zadając pytania). W tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad debaty. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji oraz grupę uczniów, którzy zapisują na tablicy wykorzystane argumenty. Po zakończeniu debaty uczniowie mogą zamienić się rolami. Następnie nauczyciel prosi wybranych/chętnych uczniów o dokonanie oceny umiejętności prowadzenia dyskusji przez jej uczestników. Oceniający biorą pod uwagę: umiejętność trzymania się tematu, doboru argumentów, polemizowania z cudzymi poglądami, rzeczowego uzasadniania własnego zdania.

2. Praca z tekstem. Uczniowie przedstawiają zredagowane przez siebie pytania do sekcji „Przeczytaj” i wybierają osobę z klasy, która na zadane pytanie odpowie na podstawie tekstu z e‑materiału.

3. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych” i wybierają jedną z osób tam przedstawionych. Przygotowują w wybranej przez siebie formie krótką prezentację autora, jego biografii i twórczości. Nauczyciel prosi, aby uczniowie zaprezentowali autorów publikujących w „Chimerze”. Uczniowie otrzymują informację zwrotną, ocenie podlega ich kreatywność.

4. Uczniowie zapoznają się z animacją „Chimera” i jej znaczenie w kulturze Młodej Polski. Na tej podstawie odpowiadają na pytania:

• Co decydowało o wysokim poziomie artystycznym „Chimery”?

• Dlaczego młodopolska „Chimera” była czasopismem elitarnym?

• Czy wydawcy „Chimery” dbali o to, aby podejmowano na łamach pisma aktualne tematy społeczne, polityczne?

• W jaki sposób „Chimera” realizowała młodopolską syntezę sztuk?

5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel proponuje, aby uczniowie poszukali w zasobach internetu przykładowych egzemplarzy „Chimery” i przeanalizowali ich szatę graficzną oraz publikowane teksty. Uczniowie przesyłają koleżankom i kolegom adresy stron internetowych poświęconych „Chimerze”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie przypomnieli argumenty, które podawali podczas dyskusji na temat: Czy czasopismo może być dziełem sztuki, i skonfrontowali je z omawianą na lekcji „Chimerą”.

2. Nauczyciel proponuje, aby każdy uczeń określił, jaka rolę mógłby pełnić w redakcji „Chimery”.

3. Na koniec zajęć nauczyciel prosi wybranych uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach poświęconych młodopolskiej „Chimerze” dowiedziałem się…, nauczyłem się...

Praca domowa:

1. Przygotuj prezentację multimedialną, w której podsumujesz zdobyte podczas lekcji wiadomości.

lub

2. Zredaguj hasło słownikowe definiujące publicystykę artystyczną.

Materiały pomocnicze:
Metodyka literatury, tom 1 i 2, Warszawa 2001.
Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, tom 1 i 2, praca zbiorowa, Warszawa 1984.
http://www.bilp.uw.edu.pl/chi/chi.htm

Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Galeria zdjęć interaktywnych” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.