Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Zeit für ein Picknick!/Czas na piknik!

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat wspólnego spędzania czasu.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymienia zalety piknikowania;

  • wylicza, co jest potrzebne do piknikowania;

  • porównuje piknikowanie dawniej i dziś.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi,

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia,

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach – forum, ilustracja;

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – domyślanie się treści w języku niemieckim na podstawie niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej – robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium: ilustracja interaktywna,

  • zestaw fiszek,

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prezentuje uczniom zdjęcie kosza piknikowego i pyta o ich skojarzenia związane z tym przedmiotem. Nauczyciel zapisuje skojarzenia uczniów w formie asocjogramu w widocznym miejscu, następnie zachęca uczniów do podzielenia się doświadczeniami i wiedzą dotyczącą piknikowania (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie tytułu tekstu w części Przeczytaj. W pojemniku znajdują się fiszki z wyrazami w języku niemieckim i języku polskim, które występują w tekście. Wybrani lub chętni uczniowie losują wyrazy, czytają je głośno i podają na forum klasy swoje skojarzenia związane z tytułem tekstu oraz wyrazem, który wylosowali. Mogą to być na przykład wyrazy: der Adlige, der Bedienstete, das Tafelgeschirr, die Jagd, der Schlossgarten.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym „Eine kurze Geschichte des Picknicks” i analizują jego treść. W razie konieczności mogą skorzystać z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Nauczyciel wspiera uczniów, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Uczniowie w parach sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 1‑3 z części Przeczytaj. Uczniowie uzupełniają tekst odpowiednimi fragmentami, wybierają wypowiedź, która najlepiej podsumowuje treść tekstu, zaznaczają informacje prawdziwe lub fałszywe.

  • W tej części nauczyciel może zainicjować krótką rozmowę, która będzie stanowiła podsumowanie pracy z tekstem źródłowym. Może np. poprosić o odpowiedzi na kilka prostych pytań dotyczących treści tekstu, np. Welche Information war für dich neu?, Was hat dich überrascht? Was hast du gewusst? lub może do tego wykorzystać Übung 4 w części Przeczytaj.

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium (ilustracja interaktywna). Zanim to nastąpi nauczyciel prosi uczniów o obejrzenie zdjęć wykorzystanych w ilustracji interaktywnej. Nauczyciel proponuje zabawę. Chętny uczeń podaje swoje skojarzenia lub opisuje jedno ze zdjęć, a inni uczniowie odgadują, do którego zdjęcia pasuje wypowiedź ucznia. Nauczyciel może poprosić o formułowanie zdań okolicznikowych czasu, rozpoczynających się od, np. *Als ich .../Immer wenn ich ... .

  • Następnie uczniowie analizują treść ilustracji, czytają i odsłuchują zawarte w niej informacje i zapoznają się ze słownictwem.

  • Uczniowie dobierają się w pary i naprzemiennie rozwiązują zadania do ilustracji interaktywnej (Übung 1‑3 z części Ilustracja interaktywna), wyjaśniając partnerowi swój tok rozumowania. W kolejnym kroku dwie pary porównują swoje rozwiązania. Przed przystąpieniem do pracy nauczyciel powinien zapoznać uczniów z zasadami rozwiązywania ćwiczeń w parach. Zasada naczelna: myślę, wyjaśniam i szukam ewentualnego błędu samodzielnie.

  • W ramach podsumowania pracy z ilustracją nauczyciel może poprosić uczniów o krótkie podsumowanie, np. Gdzie można zorganizować piknik? Jakimi kryteriami warto się kierować wybierając miejsce? Co warto zabrać na piknik?

  • Następnie uczniowie wykonują zestaw zadań interaktywnych, utrwalając i sprawdzając znajomość poznanych struktur leksykalnych. Aufgabe 7 uczniowie najpierw wykonują samodzielnie, zastanawiając się i notując, co chcieliby powiedzieć na temat różnic pomiędzy piknikowaniem dawniej i dziś, a następnie wyznaczeni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • W ramach podsumowania nauczyciel odnosi się do zapisanych na początku lekcji w formie asocjogramu skojarzeń uczniów i prosi ich, aby kolejno tworzyli zdania do poszczególnych haseł asocjogramu. Następnie nauczyciel inicjuje rozmowę, podczas której zachęca uczniów do podzielenia się swoimi refleksjami związanymi z piknikowaniem. Nauczyciel może zadać uczniom następujące pytania:

  • Bist du ein Picknick‑Fan? Warum?

  • Was ist der beste Platz/Wann ist die beste Zeit für ein Picknick?

  • Warum ist Picknick immer noch populär?

  • Welche Sachen für ein Picknick hast du?

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy oraz prosi każdą grupę o przygotowanie zalet organizowania i uczestniczenia w piknikach rodzinnych. Przedstawiciel grupy prezentuje na forum zalety, które ustalono wspólnie w grupie.

Praca domowa
Uczeń przygotowuje pisemnie wypowiedź na forum internetowe na temat: Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że wspólne spędzanie czasu (na przykład podczas pikników) jednoczy ludzi i pogłębia więzi? (Aufgabe 8 Sprawdź się) Może też opisać swój ostatni piknik.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie tematem, odgadnięcie tematu lekcji. Uczniowie mogą początkowo obejrzeć zdjęcia ilustracji i spróbować podać jak najwięcej wyrazów, za pomocą których mogliby sami opisać te obrazki. W ten sposób tworzą wspólnie słowniczek do pracy z ilustracją.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Uczniowie słuchają lub czytają poszczególne opisy, a następnie własnymi słowami próbują przedstawić treść ilustracji. Nauczyciel może poprosić uczniów o rozwinięcie każdego opisu ilustracji o własne przykłady, zdania. Do poszczególnych zdjęć uczniowie mogą przygotować krótki dialog do prezentowanego zagadnienia.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, jako forma wirtualnej notatki z lekcji lub pomoc do wykonania zadania domowego. Słownictwo z ilustracji uczniowie mogą wykorzystać do przygotowania np. oferty wycieczki klasowej w plener, przygotowania prezentacji na temat spędzania czasu na świeżym powietrzu, opisu zalet wspólnego spożywania posiłków czy też opisu spędzonego weekendu.

Słownik