Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Skład i właściwości powietrza atmosferycznego.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa
III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.
Uczeń:
1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi;
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wie, czym jest powietrze atmosferyczne,
wskazuje składniki powietrza atmosferycznego,
analizuje właściwości fizyczne powietrza.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, grafika interaktywna, plakaty, wędrujące plakaty
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, atlas, mapa świata, plakat, tablica/flipchart, arkusze papieru A3, atlas, mapa świata
Materiały pomocnicze:
Kożuchowski K., Meteorologia i klimatologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Serwis internetowy poświęcony aktualnym informacjom o zmianiach klimatu www.naukaoklimacie.pl.
Strona internetowa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) www.powietrze.gios.gov.pl.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Nauczyciel metodą „burzy mózgów” rozpoczyna definiowanie powietrza atmosferycznego. Na bazie posiadanej dotychczas wiedzy uczniowie próbują zdefiniować i określić skład powierza atmosferycznego. Nauczyciel trafne określenia i informacje zapisuje na tablicy/flipcharcie. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, a każda grupa z zapisanych informacji opisuje powietrze atmosferyczne w 2‑3 zdaniach. Na plenum odczytane są wszystkie opisy i zostaje oceniona ich prawdziwość.
Po pogadance nauczyciel podsumowuje zebrane informacje i przedstawia temat lekcji. Uczniowie zapoznają się z treścią wstępu do materiału multimedialnego i zapoznają się z celami lekcji.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z blokiem tekstowym. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup. Zapisuje na plakatach hasła związane z powietrzem atmosferycznym: 1) zanieczyszczenia powietrza, 2) areozole atmosferyczne, 3) gazy w powietrzu atmosferycznym, 4) ciśnienie atmosferyczne, 5) wilgotność powietrza. Następnie plakaty przekazywane są w obieg tak, że każda grupa najpierw otrzymuje jeden plakat i co 3‑4 minuty plakat ten zostaje przekazany kolejnej grupie zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Każda grupa czyta, co napisały wcześniejsze grupy i dopisuje te informacje, których jeszcze brakuje. Gdy plakat początkowy wróci do każdej z grup, oznacza to, że każda grupa dopisała informacje na każdym plakacie.
Po pracy grupowej plakaty są wywieszane na ścianie i wspólnie omawiane na plenum.
Na plenum uczniowie wspólnie zapoznają się z treściami grafiki interaktywnej, dopełniając wiedzę o składnikach powietrza i ich właściwościach. Nauczyciel podsumowuje zebrane wspólnie informacje w formie miniwykładu, szczególnie zwracając uwagę na podział składników powietrza na stałe i zmienne z uwzględnieniem składów procentowych. Uwzględnia też składniki zawieszone i właściwości (m.in. ciśnienie, wilgotność, temperatura).
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.
Omówienie wyników ćwiczeń. Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i oczywistości w temacie oraz o to, co było nową widzą dla uczniów. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.
Praca domowa
Czy uważasz, że w twoim regionie powietrze jest czyste? Jakie widzisz zagrożenia i szanse w twoim najbliższym środowisku? Uzasadnij swoją wypowiedź.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Podczas lekcji grafika może stanowić punkt wyjścia zajęć o składzie powietrza lub jego podsumowanie. Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przy omawianiu przyczyn zmian zachodzących w atmosferze oraz wynikających z nich zagrożeń i skutków.