Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Pejzaż powojenny w wierszach Juliana Tuwima i Antoniego Słonimskiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
33) wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • omawia najważniejsze informacje na temat życia i twórczości Antoniego Słonimskiego i Juliana Tuwima;

  • wymienia chwyty językowe, za pomocą których uzyskał Słonimski dynamikę rytmu i ekspresję obrazowania w utworze Alarm;

  • argumentuje, czy obrazy Marca Chagalla mogłyby ilustrować tomik poetycki Antoniego Słonimskiego;

  • bierze udział w dyskusji na temat miejsc, do których chętnie wracałoby się po latach.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • ankieta ewaluacyjna.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego;

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat oraz cele lekcji i omawia jej planowany przebieg. Może polecić uczniom, aby przygotowali pytania związane z tematem zajęć, na które chcą uzyskać odpowiedź (określą w ten sposób kryteria sukcesu).

  2. Prowadzący dzieli uczniów na dwa zespoły. Jedna grupa zapoznaje się z informacjami na temat Juliana Tuwima, druga - Antoniego Słonimskiego. Następnie przedstawiciele zespołów na forum klasy omawiają najważniejsze informacje na temat życia i twórczości obu poetów.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel uruchamia animację, tak aby cały zespół klasowy mógł oglądać wspólnie. Informuje uczniów, aby wsłuchiwali się w utwory prezentowane w multimedium. Następnie uczniowie w parach wymieniają chwyty językowe, za pomocą których uzyskał Słonimski dynamikę rytmu i ekspresję obrazowania w utworze Alarm.

  2. Uczniowie wspólnie oglądają prezentację. Zapoznają się z pejzażem pamięci miejsc, ludzi i wydarzeń w słowie i na obrazie. Następnie chętna osoba odpowiada na pytanie: Czy twoim zdaniem obrazy Marca Chagalla mogłyby ilustrować tomik poetycki Antoniego Słonimskiego?

  3. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Czy w waszej pamięci zdążyło się utrwalić miejsce, do którego chętnie wrócilibyście po latach?
    Uczniowie podają własne propozycje odpowiedzi. Nauczyciel dba o porządek podczas dyskusji.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną z oceną lekcji, pracy własnej oraz pracy klasy. Udziela im też informacji zwrotnej.

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia.

Praca domowa:

  1. Dlaczego Łódź była tak bliska Julianowi Tuwimowi? Wynotuj elementy przestrzeni, które poeta pamiętał nawet po latach (na podstawie multimedium).

Materiały pomocnicze:

  • https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/8378/1/P_Kucinski_Praktyki_dyskursu_antysemickiego_a_slowo_Juliana_Tuwima.pdf

  • https://culture.pl/pl/tworca/antoni‑slonimski

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Animacja”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Prezentacja multimedialna