Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.5.1

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Die Kunst, Danke zu sagen/Sztuka dziękowania

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat wdzięczności oraz sposobów jej okazywania.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  1. kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  2. kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  3. kompetencje cyfrowe,

  4. kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART

Uczeń:

  • opisuje, komu i za co może być wdzięczny;

  • podaje przykłady okazywania wdzięczności;

  • wyjaśnia, czy i dlaczego warto okazywać wdzięczność.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w  języku niemieckim).

Metody i formy pracy:

  • podejście humanistyczne;

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium: audiobook,

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy interaktywnej słowo „Danke”, a następnie zachęca uczniów do podzielenia się refleksją na temat wdzięczności poprzez odpowiedź na pytanie np. Komu i za co mógłbyś/mogłabyś dziś powiedzieć słowo dziękuję? (Wem und wofür könntest du heute Danke sagen?) Następnie nauczyciel może także zachęcić uczniów do podania przykładów, w jaki sposób można komuś podziękować, w jaki sposób oni zwykle dziękują lub przykładów najbardziej nietypowych sposobów dziękowania za coś (burza mózgów). Przykładowe zagadnienia do dyskusji:
    - Wie kann man jemandem für etwas danken?
    - Auf welche Art und Weise bedankst du dich am häufigsten bei anderen Menschen?
    - Welche untypischen Formen der Dankbarkeit kennst du?

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym „Ausdrucksformen von Dankbarkeit”, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. W razie trudności nauczyciel wspiera ich w tym zadaniu, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Następnie uczniowie sprawdzają zrozumienie tekstu: znajdują informacje zgodne z treścią tekstu, decydują co jest prawdą, a co fałszem, łączą fragmenty tekstu o podobnym znaczeniu (Übung 1‑3 z sekcji Przeczytaj).

  • Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na grupy 3‑osobowe oraz przygotowali asocjogram na temat: Jakie sposoby wdzięczności zostały wymienione w tekście? oraz dopisali swoje przykłady na wyrażanie wdzięczności. Uczniowie na forum klasy prezentują swoje asocjogramy (Übung 4 z sekcji Przeczytaj).

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium „Die Kunst, Danke zu sagen” (audiobook), analizują jego treść, zawarte w nim informacje, wysłuchują i poznają słownictwo.

  • Podczas słuchania uczniowie dopasowują poszczególne elementy do siebie, zaznaczają, które zdania są prawdziwe, które fałszywe (Übung 1‑2 z sekcji Audiobook).

  • Uczniowie w parach porównują swoje odpowiedzi oraz łączą wyrazy o podobnym znaczeniu (Übung 3 z sekcji Audiobook). Uczniowie wykonują naprzemiennie przykłady oraz wyjaśniają partnerowi swój tok rozumowania.

  • W ramach podsumowania pracy z audiobookiem, nauczyciel inicjuje krótką rozmowę na temat wskazówek, których udziela autor nagrania. Nauczyciel zadaje uczniom następujące pytania: Warum ist es gut, zu erklären, wofür man einer Person dankbar ist? Warum ist es oft gut, sich individuell zu bedanken? Aus welchem Grund sollte man jemandes Verdienst und unsere Dankbarkeit ihm gegenüber betonen? Warum ist es gut, sich spontan zu bedanken? Wybrani uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela.

  • Nauczyciel zadaje pytanie: Wem und wofür kannst du dankbar sein? Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na pytanie (Übung 4 z sekcji Audiobook).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie piszą krótki tekst (100‑120 wyrazów), w którym opisują przynajmniej dwa różne sposoby, jakimi można wyrazić swoją wdzięczność. Wybrani uczniowie prezentują teksty na forum klasy.

Praca domowa

Uczeń wyraża swoje zdanie w formie notatki na temat: Czy powinno się częściej okazywać wdzięczność? Dlaczego? (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania audiobooka

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie ucznia problemem, skłonienie do kreatywnej rozmowy. Uczniowie mogą otrzymać początek niektórych zdań z tekstu audiobooka i próbować samodzielnie je dokończyć.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Uczniowie na podstawie transkrypcji parafrazują fragmenty wypowiedzi, przekazując treść własnymi słowami.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, jako inspiracja do wykonania zadania domowego lub nagrania własnego podcastu o podobnej tematyce.

Słownik