SCENARIUSZ LEKCJI

Autorzy: Małgorzata Luc, Jacek Szmańda

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Przyczyny zagrożenia życia w wybranych regionach świata

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV (liceum), V (technikum)

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.

2. Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru i dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

2. Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.

8. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy i umiejętności geograficznych w analizie i ocenie przemian przestrzeni geograficznej.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.

3. Rozumienie pozautylitarnych wartości elementów środowiska geograficznego i krajobrazów.

Treści nauczania

XXII. Zróżnicowanie jakości życia człowieka w wybranych regionach i krajach świata: potrzeby żywieniowe, zagrożenie życia, rozmieszczenie chorób, poczucie bezpieczeństwa, potrzeby edukacyjne.

Uczeń:

4. przedstawia różne przyczyny zagrożenia życia w wybranych regionach świata, w tym związane z rozprzestrzenianiem się chorób, niskim poziomem ochrony zdrowia i degradacją środowiska.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia główne zagrożenia życia na świecie,

• analizuje rozmieszczenie i przebieg zjawisk katastrofalnych i pandemii,

• wskazuje potrzebę ochrony życia w obliczu geozagrożeń i postępującej degradacji środowiska przyrodniczego.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: analiza treści tekstu, tabel i wykresów, rozmowa kierowana, dyskusja dydaktyczna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: komputer z dostępem do internetu, mapa świata, atlasy geograficzne

Materiały pomocnicze

Gliński Z., Żmuda A., Epidemie i pandemie chorób zakaźnych, „Życie Weterynaryjne” 2020, nr 95 (9), s. 554–560.

Informacje o zagrożeniach dla zdrowia wg WHO, rok 2019: PulsMedycyny.pl (dostęp 25.05.2021).

Mizerski W., Graniczny M., Geozagrożenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021.

Zrozumieć COVID‑19, oprac. J. Duszyński i in., PAN, Warszawa 2020. Dostępne w internecie: informacje.pan.pl (dostęp 25.05.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, wskazując na pojęcie zagrożenia życia na Ziemi, wynikające z przyrodniczych zjawisk katastrofalnych (geozagrożeń), zagrożenia epidemiologicznego, niewystarczającego poziomu ochrony zdrowia i świadomości zdrowotnej oraz degradacji środowiska.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi o zapoznanie się z treścią lekcji i grafiką interaktywną.

• Nauczyciel prowadzi z uczniami rozmowę kierowaną, starając się odpowiedzieć na następujące pytania: 1) Co to są geozagrożenia? 2) Jakie są przykłady skutków katastrofalnych trzęsień ziemi, erupcji wulkanicznych i tsunami? 3) Czym różni się osuwisko od lawiny i jakie są najważniejsze przykłady tych katastrofalnych zjawisk? 4) Jakie katastrofalne zjawiska występują w atmosferze (cyklony tropikalne) i hydrosferze (powodzie), jakie jest ich rozmieszczenie i jakie są przykłady ich skutków?

• Nauczyciel prosi uczniów o indywidualne wykonanie ćwiczeń interaktywnych 1–6 i 8. Wskazani uczniowie bądź ochotnicy prezentują rezultaty pracy.

• Następnie prosi o wskazanie najważniejszych pandemii na świecie oraz przeanalizowanie przebiegu pandemii COVID‑19 na podstawie danych z 2020 r.

Faza podsumowująca

• Uczniowie przy pomocy nauczyciela wymieniają główne geozagrożenia i zagrożenia życia na świecie według Światowej Organizacji Zdrowia.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

• Przypomnienie celów lekcji.

Praca domowa

• Rozwiązanie krzyżówki w ćwiczeniu 7.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas lekcji poświęconej trzęsieniom ziemi (zakres podstawowy: V. 2), może znaleźć zastosowanie na lekcji poświęconej genezie i skutkom geologicznych zagrożeń (zakres rozszerzony: XVIII. 3).