Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.11.2

Imię i nazwisko autora lekcji: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Übergewicht: eine Zivilisationskrankheit, die tötet!/Nadwaga: choroba cywilizacyjna, która zabija!

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2.

Cel ogólny lekcji:

Doskonalenie umiejętności opisywania, udzielania porad i wypowiadania się na temat zdrowego trybu życia oraz problemów zdrowotnych wynikających z nadwagi i otyłości.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
9) prosi o radę i udziela rady;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisze problemy zdrowotne wynikające z nadwagi;

  • przeanalizuje przyczyny nadwagi wśród młodzieży;

  • sformułuje rady dotyczące zdrowego trybu życia.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • pracuje na autentycznych materiałach językowych;

  • sam decyduje, jakich informacji wyszuka na pracę domową;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, umiejscawianie nowych słów w kontekście, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • ćwiczenie (dźwięki, wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach),

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem.

Metody, techniki i formy pracy:

  • podająca – techniki: pogadanka, wyjaśnianie;

  • praktyczna – techniki: ćwiczenia przedmiotowe, metoda przypadków, burza mózgów;

  • kognitywna – techniki: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie,

  • praca w plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (interaktywna mapa pojęć),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy 3 osobowe. Każda grupa otrzymuje zestaw liter, z których ma ułożyć wyraz: Übergewicht. Następnie w plenum nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych słów związanych z tematem lekcji.

  • Uczniowie czytają tekst „Czy wiesz, że…” na temat problemu nadwagi i otyłości wśród młodzieży. Następnie nauczyciel inicjuje dyskusję na temat przyczyn tego zjawiska.

  • Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy: grupa A przygotowuje tekst z sekcji przeczytaj dotyczący Jenny, grupa B tekst poświęcony Fabianowi. W parach uczniowie A i B wymieniają się informacjami.

  • W plenum nauczyciel zadaje pytanie: Wie könnte man Jenny und Fabian helfen? Was würdet ihr ihnen raten?

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy: 1. Ursachen, 2. Symptome, 3. Behandlung. Następnie prosi uczniów, aby w grupach zastanowili się nad przyczynami nadwagi (grupa 1. - Ursachen), jej objawami (grupa 2. - Symptome) oraz możliwościami leczenia (grupa 3. - Behandlung).  Po zapisaniu na kartkach swoich propozycji grupy prezentują je na forum oraz zapisują na tablicy.

  • Nauczyciel poleca uczniom  zapoznanie się z interaktywną mapą pojęć oraz porównanie ich propozycji z umieszczonymi na mapie wyrażeniami. Uczniowie wskazują na podobieństwa i różnice, a nauczyciel podaje uczniom niezbędne środki leksykalne, wyjaśnia i ewentualnie koryguje ich wypowiedzi.

  • Następnie uczniowie wykonują polecenia do interaktywnej mapy myśli utrwalając tym samym poznane zwroty i wyrażenia.

  • Uczniowie odkrywają znaczenia nowo poznanej konstrukcji gramatycznej - przyimki wymagające użycia dopełniacza.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie opisują problemy zdrowotne wynikające z nadwagi i udzielają wskazówek dotyczących zdrowego trybu życia.

  • Uwaga. Podczas realizacji lekcji w klasie można zaproponować uczniom metodę lekcji odwróconej (flipped classroom). To uczniowie przygotowują wcześniej informacje na temat nadwagi i otyłości, przyczyn, objawów oraz leczenia. Aktywna rola uczniów polega na znalezieniu odpowiednich środków językowych, zapoznaniu się z zaproponowanymi przez nauczyciela artykułami, filmami, podcastami przed lekcją. Podczas burzy mózgów we wstępnej fazie lekcji nauczyciel weryfikuje jedynie poprawność użytych środków językowych, ewentualnie uzupełnia brakujące informacje. Przygotowani uczniowie poradzą sobie z uzupełnieniem mapy myśli oraz wykonywaniem poleceń i rozwiązywaniem zadań. Po lekcji nauczyciel podsumowuje lekcję oraz zastosowaną metodę.

Praca domowa:

  • Uczeń wykonuje Aufgabe 8 w części Sprawdź się – pisze e‑maila według podanych wskazówek.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa (Nauczyciel rozkłada na stole kartki z niektórymi hasłami które pojawią się na mapie pojęć, np. Ursache, Übergewicht, Symptom etc. i prosi, aby uczniowie losowali hasło, a następnie próbowali opisać je swoimi słowami, tak aby klasa mogła podać, jakie hasło omawia uczeń – zabawa w kalambury. Słowa nieznane zostają zapisane i wyjaśnione na tablicy;

  • w trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm; nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda grupa na podstawie mapy pojęć opisuje prostymi zdaniami dany problem – symptomy, ryzyko, sposoby leczenia, używając np. konstrukcji zdania z „Wenn...” lub „Man soll/Man muss...”;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. (Uczniowie przygotowują plakat informacyjny, związany z danym zaburzeniem odżywiania, uwzględniając hasła mapy pojęć).

Słownik