Scenariusz zajęć

Autor: Agata Jarszak, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Dlaczego metale przewodzą prąd elektryczny?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum – zakres podstawowy i zakres rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

2) opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego.

Zakres rozszerzony

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

2) opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego metale przewodzą prąd elektryczny;

• opisuje, jak zmienia się przewodnictwo metali w układzie okresowym pierwiastków chemicznych;

• ocenia, jak zdolność do przewodzenia prądu przez metale wpłynęła na ich zastosowanie.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika tarcza strzelnicza;

• animacja;

• sketchnotka.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• rzutnik multimedialny;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, kreda/pisak.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej okładkę e‑materiału, na której wyświetlona jest żarówka, po czym zadaje przykładowe pytania: Dlaczego metale przewodzą prąd elektryczny? Który z nich sprawdza się w roli przewodnika elektryczności najlepiej?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Na czym polega przewodnictwo elektryczne metali? Efektem pogadanki, ma być wyjaśnienie zjawiska przewodzenia prądu elektrycznego.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel rysuje na tablicy multimedialnej model wiązania metalicznego i pyta uczniów: „Co się stanie, gdy do metalu zostanie przyłożone źródło prądu stałego”? Uczniowie zgłaszają swoje propozycje poprzez podniesienie ręki i uzasadniają podanie swojej odpowiedzi. Jeżeli padnie poprawna odpowiedź nauczyciel potwierdza ją lub podaje prawdziwą odpowiedź korygując tym samym odpowiedzi uczniów.

2. Uczniowie samodzielnie zapoznają się z animacją dotyczącą przewodzenia prądu elektrycznego przez metale. Następnie sprawdzają, co zapamiętali, wykonując ćwiczenia dołączone do medium.

3. Uczniowie zapoznają się z treścią w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj” i analizują treści dotyczące przewodzenia prądu elektrycznego przez metale. Prowadzący wyświetla na tablicy multimedialnej schemat z części „Przeczytaj”, obrazujący zdolność do przewodzenia prądu przez metale, chętna osoba omawia go.

4. Uczniowie samodzielnie wykonują w zeszytach sketchnotkę. Po wyznaczonym czasie, chętne osoby prezentują swoje efekty na forum klasy.

5. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Tarcza strzelnicza. Celem tej metody jest bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej. Uczniowie na tarczy strzelniczej zawieszonej w sali lekcyjnej, z użyciem samoprzylepnych karteczek, zaznaczają w skali od 0 do 10 swoje „strzały”. Koło można podzielić na części, w których oceniać można różne aspekty pracy, np. przydatność, atrakcyjność, stopień trudności materiału, zaangażowanie uczniów, zainteresowanie tematem, stopień opanowania zagadnienia wynikający z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji, itp. Nauczyciel może odnieść się do tego ogólnie w ramach podsumowania.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium w sekcji „animacja” można wykorzystać na lekcji jako podsumowanie i utrwalenie wiedzy. Uczniowie mogą wykorzystać, przygotowując się do lekcji lub pracy kontrolnej.

Materiały pomocnicze:

Nauczyciel przygotowuje planszę z tarczą strzelniczą oraz samoprzylepne karteczki dla uczniów.