Scenariusz lekcji

Autor: Jolanta Loritz‑Dobrowolska

Temat: Restytucja i reintrodukcja gatunków

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• scharakteryzuje proces restytucji i reintrodukcji gatunków;

• poda przyczyny ginięcia gatunków i uzasadni konieczność ich ochrony;

• poda przykłady restytuowanych gatunków;

• wyjaśni znaczenie restytucji i reintrodukcji gatunków dla zachowania różnorodności biologicznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• strategia operacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• odwrócona klasa;

• analiza materiału źródłowego;

• odgrywanie ról;

• dyskusja;

• praca z filmem.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• opisy ról (zob. materiały pomocnicze).

Przed lekcją:

Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel nawiązuje do tematu zajęć, pytając: „Dlaczego gatunki giną? Jakie czynniki w największym stopniu wpływają na ich ginięcie? Co można zrobić, żeby zwiększyć bioróżnorodność?”. Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi o wyjaśnienie, czym są restytucja i reindrodukcja, oraz podanie przykładów restytuowanych gatunków. Następnie przypomina, że restytucja bobra w Polsce zakończyła się sukcesem, i proponuje zabawę z podziałem na role: „Wyobraź sobie, że w okolicy ma zamieszkać para bobrów...”. Rozdaje chętnym uczniom opis ról do odegrania. Uczniowie dobierają sobie po dwóch pomocników, którzy wyszukują argumenty dla poparcia danego stanowiska. Pozostali – jako sędziowie – wyszukują w sieci strony z informacjami nt. sytuacji bobrów w Polsce, wypisują wady metody restytucji.

2. Uczniowie zgodnie z rolami przedstawiają argumenty. Osoby, które są sędziami, zadają pytania, zgodnie z tym, czego się dowiedzieli. Nauczyciel moderuje dyskusję.

3. Głosowanie: „Czy pozwolicie właścicielom minizoo na sprowadzenie bobrów?”. Dyskusja na temat wyniku głosowania.

4. Uczniowie oglądają film Restytucja i reintrodukcja gatunków zawarty w e‑materiale. Nauczyciel komentuje i odpowiada na ewentualne pytania, odnosząc się do wyniku głosowania na temat restytucji bobrów. Następnie uczniowie wykonują polecenia do filmu.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenie nr 7 (w którym mają wyjaśnić, w jakim celu puchacze się obrączkuje i zakłada im nadajniki telemetryczne) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie porównują swoje rozwiązanie z inną parą. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedź na forum klasy.

2. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

Praca domowa

• Wykonaj ćwiczenia od 5 do 6 w sekcji „Sprawdź się”.

• Dla chętnych: Sprawdź w dostępnych źródłach (np. na stronie urzędu gminy, starostwa), czy w twojej okolicy przeprowadzono program restytucji jakiegoś gatunku, O ile to możliwe, zrób wywiad z ludźmi, którzy tym się zajmowali. Zaprezentuj wyniki w klasie.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

Film może zostać wykorzystany przez uczniów do przygotowania się zarówno do zajęć, jak i do lekcji powtórzeniowej. Można go też wykorzystać na lekcji wychowania obywatelskiego.