Dla nauczyciela

Autor: Paulina Król

Przedmiot: Język polski

Temat: Zrozumieć mity

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
12) w interpretacji utworów literackich odwołuje się do tekstów poznanych w szkole podstawowej, w tym: trenów i pieśni Jana Kochanowskiego, bajek Ignacego Krasickiego, Dziadów cz. II oraz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, Zemsty Aleksandra Fredry, Balladyny Juliusza Słowackiego;
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
IV. Samokształcenie.
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • zna genezę mitologii greckiej;

  • analizuje znaczenie tradycji antyku w kulturze europejskiej;

  • określa funkcję nawiązań mitologicznych w kulturze.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • burza mózgów;

  • mapa myśli;

  • piramida piorytetów;

  • bliźniaki - zasada analogii.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • arkusze szarego papieru.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał: „Zrozumieć mity”. Prosi o zapoznanie się z treścią podrozdziałów: Mity w literaturze i Mity w kulturze z sekcji „Przeczytaj”.

  2. Uczniowie wybierają mit i dopasowują nawiązania mitologiczne w literaturze oraz kulturze. Zebrany komplet materiałów przynoszą na zajęcia. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z wybranymi mitami.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat zajęć. Następnie prosi jednego z uczniów o przeczytanie na głos treści oraz celów lekcji z sekcji „Wprowadzenie”.

  2. Uczniowie wraz z nauczycielem ustalają kryteria sukcesu.

  3. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z sekcją „Przeczytaj”, następnie rozpoczyna rozmowę dotyczącą lekcji: Jak powstały mity? Kim są ich autorzy?

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie tworzą dwie grupy i otrzymują od nauczyciela arkusz papieru.
    – Grupa 1 tworzy piramidę hierarchii mitologicznych bohaterów.
    – Grupa 2 tworzy mapę mentalną przestrzeń i czas w mitologii.
    Po wykonaniu prac następuje prezentacja uczniów. Nauczyciel podsumowuje prezentacje.

  2. Uczniowie pozostają na miejscach. Nauczyciel informuje, że następuje kontynuacja poprzednich zmagań i pisze na tablicy hasło: mit kontra dramat. Uczniowie dyskutują w swoich grupach szukając podobieństw i różnic między:
    – grupa 1: mitologicznymi bohaterami a dramatycznymi bohaterami;
    – grupa 2: przestrzenią i czasem w mitologii i dramacie.
    Po naradzie grup uczniowie wygłaszają swoje propozycje. Nauczyciel omawia i zapisuje trafne spostrzeżenia.

  3. Nauczyciel informuje, że uczniowie rozpoczynją pracę z przyniesionymi przez sibie materiałami. Prowadzący zajęcia wyświetla na tablicy sekcję „Mapa myśli”. Uczniowie odczytują polecenie 1. Następuje wspólne odczytanie mapy myśli – nawiązań mitologicznych w literaturze oraz kulturze. Nauczyciel z uczniami prowadzi dyskusję.

  4. Następnie uczniowie dobierają się w grupy czteroosobowe i dzielą między sobą wybranymi przed lekcją kompletami. Grupy uzupełniają mapę myśli własnymi propozycjami. Po ukończeniu uczniowie wyświetlają na tablicy swoje mapy. Nauczyciel analizuje i komentuje.

  5. Uczniowie odczytują polecenie 2 i odpowiadają na zagadnienie. Nauczyciel odczytuje trzy prace.

Faza podsumowująca:

  1. Na zakończenie uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenie 1. Nauczyciel podaje właściwą odpowiedź.

  2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenie 2 z sekcji „Mapa myśli”.

Materiały pomocnicze:

  • Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1924.

  • Stanisław Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 1985.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Animacja”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Mapa myśli