Autor: Joanna Kalinowska

Przedmiot: Historia

Temat: Jaka Unia Europejska – spory i dyskusje

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia wizję Unii Europejskiej według jej założycieli;

• analizuje problem różnorodności wizji przyszłości Unii Europejskiej;

• charakteryzuje zagadnienia, wokół których toczy się główny spór o przyszłość Unii Europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja za i przeciw;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Jaka Unia Europejska – spory i dyskusje”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” oraz nagraniami filmowymi znajdującymi się w sekcjach „Film” (wszyscy uczniowie) oraz „Film + Sprawdź się” (poszczególne grupy uczniowskie, zgodnie z podziałem poniżej) tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy i poleca im przygotować prezentacje na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz zamieszczonych w e‑materiale filmów. Przydziela grupom bardziej szczegółowe zagadnienia: grupa 1 skupia się na kwestii sporu między zwolennikami koncepcji federacyjnej i koncepcji konfederacyjnej; grupa 2 – na problemach z rozszerzaniem UE o nowe państwa (na przykładzie próby wstąpienia Ukrainy do UE); grupa 3 – na wyzwaniach związanych z rosnącym eurosceptycyzmem oraz brexitem. Uczniowie z grupy 1 bazują na materiałach filmowych z sekcji „Film”, natomiast z zespołów 2 i 3 – na nagraniach z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawia planowany ich przebieg.

2. Rozmowa wprowadzająca. Nauczyciel, po wyświetleniu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym przed lekcją e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, by przygotowali – każdy indywidualnie – mapę myśli związaną z tematem. Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy.

3. Prowadzący zaprasza uczniów do głosowania. Zadaje pytanie: Czy Unia Europejska powinna być Stanami Zjednoczonymi Europy, czy tylko organizacją współpracy międzypaństwowej? Uczniowie głosują, nauczyciel wyświetla wyniki na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom (lub ochotnikom, po jednym z każdej grupy), aby zaprezentowały swoje prace przed resztą klasy. Po prezentacjach uczniowie krótko o nich dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Informuje uczniów, że mają się przygotować do dyskusji „za i przeciw” na temat: „Jaka UE? Czy Unia Europejska powinna być Stanami Zjednoczonymi Europy i dążyć do dalszej integracji na poziomie nie tylko gospodarczym, ale również politycznym?”. Zadanie pierwszego zespołu polega na przygotowaniu argumentów za dalszą integracją, a drugiego – argumentów przeciwko niej. Nauczyciel udziela wskazówki, że oponenci, przygotowując się do dyskusji, mogą korzystać z e‑materiału lub innych źródeł internetowych, a także poszukać własnych argumentów. Określa też czas na przygotowanie się. Przed rozpoczęciem dyskusji nauczyciel ustala z uczniami zasady, według których będzie ona prowadzona: że nie należy przerywać wypowiedzi innych uczestników, trzeba przestrzegać czasu wyznaczonego na wypowiedź itp.

3. Uczniowie dyskutują, na zmianę przedstawiają argumenty za i przeciw. Nauczyciel moderuje dyskusję.

4. Po dyskusji nauczyciel prosi jednego lub kilku uczniów o jej podsumowanie. Jeśli to potrzebne, uzupełnia informacje. Następnie prosi uczniów, by zastanowili się, jakie teraz jest ich stanowisko wobec kształtu przyszłej Unii Europejskiej, które argumenty ich przekonały. Zarządza głosowanie: kto jest za UE jako Stanami Zjednoczonymi Europy, a kto przeciw? W zależności od wyniku głosowania nauczyciel wskazuje zwycięską grupę, której argumenty były bardziej przekonujące.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia również przedstawione przez uczniów prezentacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 3 i 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wykonaj polecenie 7 z sekcji „Film + Sprawdź się”: „Opowiedz się po jednej ze stron sporu: czy dalej budować Unię Europejską i zawierać kompromisy, czy może lepiej zdecydować się na likwidację wspólnoty. Poprzyj swoją odpowiedź co najmniej trzema argumentami”.

Materiały pomocnicze:

A. Domagała, Integracja Polski z Unią Europejską, Warszawa 2011.

A. Dudek, Historia polityczna Polski 1989–2012, Kraków 2013.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, PWN, Warszawa 2012.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z materiałami filmowymi w sekcjach „Film” oraz „Film + Sprawdź się” i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi do poleceń dołączonych do filmów. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.