Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Okupacja Niemiec i Austrii. Powstanie dwóch państw niemieckich

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, w jaki sposób alianci dokonali podziału terytorium Niemiec oraz Austrii;

• tłumaczy, czym były procesy wprowadzane w powojennych Niemczech (zasada 4D);

• wyjaśnia, czym był kryzys berliński na przełomie lat 1948 i 1949 i w jaki sposób państwa zachodnie przełamały sowiecką blokadę Berlina;

• opisuje proces łączenia niemieckich stref okupacyjnych i powstania dwóch państw niemieckich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie wyświetlonego tematu zajęć. Omawia planowany przebieg lekcji.

2. Prowadzący poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z powstaniem dwóch państw niemieckich. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Pytania te będą stanowić wiążące dla uczniów kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań otwartych do tekstu dotyczącego powojennej okupacji Niemiec i Austrii oraz powstania dwóch państw niemieckich. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

2. Praca z pierwszym multimedium („Prezentacja multimedialna”). Uczniowie zapoznają się z treścią prezentacji, zapisują problemy i pytania z nią związane. Prowadzą dyskusję, która pozwala lepiej zrozumieć poruszane zagadnienie. Następnie w parach przygotowują odpowiedzi do polecenia 3: „Opisz najważniejsze założenia, które legły u podstaw ustaw zasadniczych obowiązujących w Republice Federalnej Niemiec oraz Niemieckiej Republice Demokratycznej. Jakiego typu państwami były RFN i NRD?”. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciele wskazanych par przedstawiają swoje propozycje odpowiedzi, pozostali uczniowie się do nich ustosunkowują.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel odtwarza nagranie i prosi, aby uczniowie się z nim zapoznali. Następnie uczniowie indywidualnie wykonują polecenie 4: omawiają przyczyny tzw. kryzysu berlińskiego.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Okupacja Niemiec i Austrii. Powstanie dwóch państw niemieckich” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Warszawa 1992.

J. Krasuski, Europa Zachodnia po II wojnie światowej. Dzieje polityczne, Poznań 1990.

W. Laqueur, Historia Europy 1945–1992, tłum. R. Zawadzki, Londyn 1993.

Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.

Wskazówki metodyczne:

Treści zawarte w prezentacji multimedialnej oraz film mogą zostać wykorzystane jako materiały przypominające w lekcji poświęconej zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku.