SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Komety i metereoidy – posłańcy życia?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata.

Uczeń:

3. przedstawia i porównuje ciała niebieskie tworzące Układ Słoneczny.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcie komety i meteoroidu oraz wskazuje różnice między nimi,

• wyjaśnia teorię panspermii,

• opisuje rodzaje panspermii,

• ocenia prawdopodobieństwo ich występowania.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom, debata, giełda pomysłów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Ł. Lamża, Wszechświat krok po kroku, Copernicus Center Press, Kraków 2019.

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z tekstem e‑materiału oraz innymi źródłami informacji na temat możliwości rozwoju życia we Wszechświecie.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie przez uczniów pojęć: komety, meteoroidy oraz określenie warunków niezbędnych dla rozwoju życia na Ziemi i w Kosmosie – pogadanka. Nauczyciel prosi o krótkie scharakteryzowanie przez uczniów ciał niebieskich, które tworzą Układ Słoneczny. Uczniowie omawiają różnice między kometami i meteoroidami (uczniowie w wypowiedziach powinni nawiązać także do pojęć meteorytów i planetoid, nauczyciel w razie potrzeby naprowadza uczniów).

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest wysłuchanie audiobooka z e‑materiału i udział w debacie; temat wiodący: „Czy życie na Ziemi może pochodzić z Kosmosu?”; uczniowie wyrażają opinię dotyczącą m.in. różnych koncepcji panspermii.

• Podział uczniów na 5 grup (liczebność grup określa nauczyciel); każda grupa dokonuje odmiennie ukierunkowanej oceny problemu pochodzenia życia na Ziemi z Kosmosu:

  • grupa 1 – obiektywna ocena w świetle faktów, liczb, danych statystycznych i innych możliwych do zweryfikowania informacji; uczniowie nie wyrażają żadnych opinii; wykorzystują informacje z e‑materiału i innych źródeł,

  • grupa 2 – ocena subiektywna, emocjonalna; opinie wyrażane „na gorąco” bez konieczności uzasadniania, bazujące na ogólnej wiedzy,

  • grupa 3 – ocena skoncentrowana na stronach pozytywnych, korzyściach, atutach, pozytywnych aspektach; opinie entuzjastyczne, pozytywne dotyczące pochodzenia życia na Ziemi,

  • grupa 4 – ocena skoncentrowana na stronach negatywnych, wadach, zagrożeniach; opinie negatywne dotyczące pochodzenia życia na Ziemi z Kosmosu, odwołanie do alternatywnych koncepcji,

  • grupa 5 – przedstawienie innowacyjnego, oryginalnego, alternatywnego rozwiązania; podstawą jest kreatywność uczniów.

• Kilkuminutowa dyskusja (burza mózgów) w poszczególnych grupach, giełda pomysłów.

• Przedstawienie wniosków i spostrzeżeń przez poszczególne grupy na forum klasy. Po zakończeniu wszystkich wystąpień dyskusja – nauczyciel czuwa nad jej przebiegiem i przestrzeganiem zasad, stawia pytania pomocnicze.

• Podsumowanie prezentowanych w dyskusji i w audiobooku treści mające na celu wypracowanie przez uczniów wspólnego stanowiska dotyczącego możliwości pochodzenia życia na Ziemi z Kosmosu.

• Uczniowie sporządzają notatkę w zeszycie zawierającą syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna na temat: „Określ, jakie znaczenie może mieć koncepcja panspermii dla kolonizacji Marsa i innych planet”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarty w e‑materiale audiobook może być wykorzystany do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego Ziemi we Wszechświecie. Będzie przydatny także podczas innych lekcji z tego bloku tematycznego dotyczących np. Układu Słonecznego.