Dla nauczyciela
Autor: Agnieszka Pieszalska
Przedmiot: biologia
Temat: Rozmnażanie bezpłciowe zwierząt
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
omawia sposoby rozmnażania bezpłciowego zwierząt;
wyjaśnia sens biologiczny rozmnażania bezpłciowego zwierząt;
wykazuje różnice między rozmnażaniem bezpłciowym i płciowym.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
metoda 5 × 5 × 5 (uczniowie w pięciu grupach po pięć osób dyskutują na podany temat);
analiza tekstu źródłowego.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
gra dydaktyczna;
zagadnienia do losowania.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel zadaje pytania: „Na czym polega rozmnażanie organizmów?”, „Jakimi sposobami rozmnażają się organizmy żywe?”, „Jaka jest różnica między rozmnażaniem płciowym a bezpłciowym?”, „U jakich zwierząt występuje rozmnażanie bezpłciowe?”.
Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup po pięć osób. Może to zrobić w następujący sposób: na niewielkich karteczkach wypisuje symbole A1, A2, A3, A4, A5, B1, B2, B3, B4, B5 itd. – aż do E5. Stoły oznacza literami A, B, C, D, E. Następnie losowo rozdaje kartki uczniom i prosi ich o znalezienie stołu z odpowiednią literą. Przy drugiej części ćwiczenia nauczyciel numeruje stoły od 1 do 5 i prosi o znalezienie stołu z odpowiednim numerem.
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji na temat rozmnażania bezpłciowego zwierząt, na podstawie e‑materiału:
grupa A – podział;
grupa B – pączkowanie;
grupa C – fragmentacja;
grupa D – poliembrionia;
grupa E – partenogeneza.
Nauczyciel informuje, że każdy będzie prezentował przygotowane informacje w drugiej części ćwiczenia.
Nauczyciel obserwuje pracę grup. Odpowiada na pytania, w razie potrzeby udziela dodatkowych instrukcji.
Po upłynięciu wyznaczonego czasu nauczyciel tworzy nowe grupy, tak by w każdej znalazł się przedstawiciel każdej z poprzednich grup; numeruje stoły od 1 do 5.
Po zmianie miejsc nauczyciel wyznacza czas na omówienie wszystkich zagadnień przez grupy. Następnie każdy zespół uzupełnia schemat przedstawiający sposoby rozmnażania bezpłciowego, wpisując informacje, u jakich organizmów ono występuje i na czym polega (materiały pomocnicze – zał. 1).
Grupy kolejno prezentują swoje schematy.
Nauczyciel prosi o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie do niej poleceń.
Po wykonaniu poleceń chętni uczniowie udzielają odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel przeprowadza grę dydaktyczną. Każda z grup losuje trzy zagadnienia (materiały pomocnicze – zał. 2) i układa do nich pytania. Pytania kierowane są do pozostałych grup. Grupa, która odpowie poprawnie, otrzymuje 1 pkt – wygrywa ta, która zdobędzie najwięcej punktów.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 8.
Materiały pomocnicze:
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji, jak również na lekcji dotyczącej partenogenezy.