Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Rozmnażanie bezpłciowe zwierząt

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia sposoby rozmnażania bezpłciowego zwierząt;

• wyjaśnia sens biologiczny rozmnażania bezpłciowego zwierząt;

• wykazuje różnice między rozmnażaniem bezpłciowym i płciowym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• metoda 5 × 5 × 5 (uczniowie w pięciu grupach po pięć osób dyskutują na podany temat);

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• gra dydaktyczna;

• zagadnienia do losowania.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytania: „Na czym polega rozmnażanie organizmów?”, „Jakimi sposobami rozmnażają się organizmy żywe?”, „Jaka jest różnica między rozmnażaniem płciowym a bezpłciowym?”, „U jakich zwierząt występuje rozmnażanie bezpłciowe?”.

2. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup po pięć osób. Może to zrobić w następujący sposób: na niewielkich karteczkach wypisuje symbole A1, A2, A3, A4, A5, B1, B2, B3, B4, B5 itd. – aż do E5. Stoły oznacza literami A, B, C, D, E. Następnie losowo rozdaje kartki uczniom i prosi ich o znalezienie stołu z odpowiednią literą. Przy drugiej części ćwiczenia nauczyciel numeruje stoły od 1 do 5 i prosi o znalezienie stołu z odpowiednim numerem.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji na temat rozmnażania bezpłciowego zwierząt, na podstawie e‑materiału:

   • grupa A – podział;

   • grupa B – pączkowanie;

   • grupa C – fragmentacja;

   • grupa D – poliembrionia;

   • grupa E – partenogeneza.

3. Nauczyciel informuje, że każdy będzie prezentował przygotowane informacje w drugiej części ćwiczenia.

4. Nauczyciel obserwuje pracę grup. Odpowiada na pytania, w razie potrzeby udziela dodatkowych instrukcji.

5. Po upłynięciu wyznaczonego czasu nauczyciel tworzy nowe grupy, tak by w każdej znalazł się przedstawiciel każdej z poprzednich grup; numeruje stoły od 1 do 5.

6. Po zmianie miejsc nauczyciel wyznacza czas na omówienie wszystkich zagadnień przez grupy. Następnie każdy zespół uzupełnia schemat przedstawiający sposoby rozmnażania bezpłciowego, wpisując informacje, u jakich organizmów ono występuje i na czym polega (materiały pomocnicze – zał. 1).

7. Grupy kolejno prezentują swoje schematy.

8. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie do niej poleceń.

9. Po wykonaniu poleceń chętni uczniowie udzielają odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel przeprowadza grę dydaktyczną. Każda z grup losuje trzy zagadnienia (materiały pomocnicze – zał. 2) i układa do nich pytania. Pytania kierowane są do pozostałych grup. Grupa, która odpowie poprawnie, otrzymuje 1 pkt – wygrywa ta, która zdobędzie najwięcej punktów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 8.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji, jak również na lekcji dotyczącej partenogenezy.