Scenariusz zajęć

Autor: Danuta Jyż‑Kuroś

Przedmiot: chemia

Temat: Różnorodność szkła wynika z modyfikacji procesu produkcji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania.

Zakres rozszerzony

XI.Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia rodzaje substancji wykorzystywane do produkcji szkła;

• analizuje procesy produkcji stosowanych we współczesnym przemyśle szklarskim;

• układa etapy wytapiania szkła według kolejności przeprowadzania procesu produkcyjnego;

• przyporządkowuje etapy produkcji szkła float do schematu linii produkcyjnej;

• wykonuje mapę myśli opisującą rodzaje szkła ze względu na ich zastosowanie;

• rozróżnia nazwy rodzajów szkła ze względu na budowę chemiczną.

Strategia nauczania:

• konstruktywistyczna.

Metody i techniki nauczania:

BRAKUJE

Formy zajęć:

• praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rekwizyty do odegrania scenki wywiadu telewizyjnego przyniesione przez uczniów lub przygotowane przed lekcją przez nauczyciela;

• kartka z liczbą 32000/napis na tablicy 32000 (na początku lekcji ukryta).

• tabela z numerami grup i ilością przydzielonych punktów.

Przykładowa tabela:

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Lekcję nauczyciel rozpoczyna od powtórzenia informacji, dotyczących pojęcia „szkło”. Prosi o podanie definicji, teorii dotyczących budowy, informacji o składzie chemicznym. Uczeń, który najlepiej pamiętał informacje z wcześniejszych zajęć, odkrywa kartkę z liczbą 32000/odsłania tablicę – „Czy wiecie jakie znaczenie ma liczba 32000 w produkcji szkła”? Uczniowie mają czas na burzę mózgów. Zapisują pomysły na tablicy. Jeśli któryś uczestnik poda odpowiedź „ilość osób zatrudnionych przy produkcji szkła”, przerywamy tę część lekcji. Prowadzący może spróbować naprowadzić uczniów metodą kalambura, jedynie za pomocą pokazywania (np. odgrywa się rolę osoby dmuchającej szklany wyrób przez piszczel. Jest to ważny element ponieważ ośmielamy uczniów do odgrywania późniejszych scenek wywiadu).

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel podaje ostateczną odpowiedź: 32000 osób było zatrudnionych w przemyśle szklarskim w 2017 r. w Polsce. Zadaniem uczniów jest przygotowanie wywiadu telewizyjnego z osobą będącą pracownikiem różnych zakładów szklarskich. Dobierają się w zespoły, liczące nie więcej niż cztery osoby. Zadania zespołu:

• przygotować informacje merytoryczne do wywiadu (korzystają z e‑materiału); - zdecydować z specjalistą jakiej metody produkcji szkła/rodzaju szkła będzie przeprowadzany wywiad;

• dopuszczalna jest większa liczba ekspertów;

• przygotowanie scenariusza scenki (jeśli grupa go potrzebuje);

• odegranie scenki przed pozostałymi grupami i nauczycielem.

2. Prowadzący podaje czas na pracę – maksymalnie 15 minut. Długość wywiadu – maksymalnie 3 minuty. Uczniowie muszą podzielić między siebie zadania, wykorzystać komputer z dostępem do internetu, a w szczególności e‑materiał.

3. W czasie pracy zespołów, nauczyciel monitoruje tempo pracy. Jeśli jakiś zespół pracuje za wolno, prowadzący pomaga mu zwiększyć efektywność (np. dokonuje lepszego podziału pracy).

4. Po zakończeniu pracy wszystkich zespołów następuje przedstawienie wywiadu. Należy umożliwić zaprezentowanie się wszystkim grupom. Po każdym pozostałe grupy i nauczyciel oceniają:

• poprawność merytoryczną i językową w czasie wywiadu;

• przystępność dla odbiorcy;

• kulturę słowa.

5. Punkty od 0 – 3 przyznaje każda grupa i nauczyciel. Na koniec sumują punkty. Grupa, która zdobyła najwięcej punktów otrzymuje nagrodę w postaci umieszczenia wzmianki o ich sukcesie np. na stronie internetowej szkoły.

Faza podsumowująca:

1. Lekcje nauczyciel kończy pytaniem: Gdzie i kiedy może się przydać wiedza dotycząca rodzajów szkła i metod jego produkcji?

2. Zachęca uczniów, aby prezentowany film – medium bazowe – potraktowali jako odpowiedź na zadane pytanie. Po obejrzeniu filmu prosi uczniów o samodzielne zapisanie dwóch przykładów: Kiedy mogę wykorzystać zdobytą na tej lekcji wiedzę?

Praca domowa:

Ćwiczenia dołączone do e‑materiału.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium możemy wykorzystać jako podsumowanie omawianego tematu. Jako materiał do samodzielnej pracy ucznia przed lekcją w celu podniesienia motywacji. Jako materiał na zajęcia z wychowawcą „moje postawy mają znaczenie” lub na spotkanie z rodzicami w celu wprowadzenia do tematu „jak rozmawiać z moim dzieckiem”?

Materiały pomocnicze:

Materiały poszerzające wiedzę dla uczniów szczególnie zainteresowanych:

• Szkła wodne sodowe i potasowe – teraźniejszość i nowe wyzwania, Longin Ogłaza Zakłady Chemiczne “Rudniki” S.A., CHEMIK 2010, s. 133‑136.

• Małgorzata Nodzyńska, Chemia dla nie‑chemików, Kraków 2003.