Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.4.2

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Wir sind ein eingespieltes Team/Jesteśmy zgranym zespołem

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat zasad efektywnej współpracy w grupie.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
8) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wyjaśnia, czym jest Teamwork;

  • opisuje czynniki wpływające na zwiększenie efektywności pracy w grupie;

  • ocenia, które czynniki wspierają i rozwijają jego współpracę w grupie.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • sam decyduje, o czym będzie pisał podczas lekcji;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji (czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów);

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślamy się treści w  języku niemieckim, np. czego dotyczy reklama w telewizji, jeśli rozpoznajemy tylko niektóre słowa z języka niemieckiego);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez (tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy).

Metody/techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: gry dydaktyczne, lekcji odwróconej, mapa myśli, śnieżnej kuli;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy, domysł językowy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • tekst źródłowy podzielony na 3 fragmenty,

  • multimedium: mapa pojęć,

  • zestaw zadań interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel rozpoczyna lekcję burzą mózgów wokół hasła “Teamwork”. Uczniowie próbuję własnymi słowami zdefiniować ten termin i podać skojarzenia z nim związane.

  • Następnie nauczyciel zadaje uczniom pytanie, czy i dlaczego praca w zespole jest ważna, wysłuchuje ich opinii nie komentując ich, pozwala, by przeanalizowana lekcja zweryfikowała opinie uczniów.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy trzyosobowe. Każda grupa siada przy osobnym stoliku. Przeznaczony do opracowania tekst jest dzielony przez nauczyciela na trzy fragmenty. Każdy uczeń zapoznaje się z fragmentem 1 i losuje jedno z trzech zadań: a) przygotuj pytania dla uczniów z grupy na temat przeczytanego fragmentu, b) zadaj uczniom z grupy pytania o niezrozumiałe wyrazy/fragmenty tekstu, c) streść uczniom przeczytany fragment.

  • Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują w swoich grupach wyniki pracy. Sekwencja powtarzana jest także w odniesieniu do fragmentu 2 i 3 (nauczyciel powinien zadbać o to, aby w poszczególnych sekwencjach każdy uczeń rozwiązywał inne zadanie).

  • Uczniowie w parach wykonują polecenia do tekstu, zadania sprawdzające rozumienie tekstu (zadania prawda/fałsz, porządkują informacje, pracują ze słownictwem).

  • Zanim uczniowie przejdą do części multimedium (mapa pojęć), nauczyciel prosi uczniów o wykonanie w parach mapy pojęć, w której głównym hasłem są czynniki sukcesu w pracy zespołowej.

  • Następnie nauczyciel proponuje uczniom porównanie stworzonych przez nich map z mapą pojęć prezentowaną w multimedium. Uczniowie analizują mapę pojęć dostępną w e‑materiale i porównują ją z własnymi notatkami oraz wykonują ćwiczenia do multimedium.

  • Nauczyciel służy pomocą, wyjaśnia i wspiera uczniów podczas rozwiązywania zadań.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie wyjaśniają ustnie pojęcie teamwork, wskazują czynniki, które pozytywnie wpływają na pracę zespołową, wyrażają swoje preferencje i upodobania odnośnie pracy w grupie.

  • W ramach podsumowania uczniowie podzieleni na trzy grupy znajdują (grupa 1) argumenty za, (grupa 2) argumenty przeciw pracy zespołowej oraz (grupa 3) trudności i błędy, które mogą się pojawić w pracy zespołowej. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem dyskusji i wymiany argumentów i docenia aktywnych uczniów oraz zaangażowaną grupę.

  • Na zakończenie lekcji nauczyciel może podjąć próbę sprawdzenia, czy początkowe opinie uczniów na temat pracy w zespole zmieniły się, potwierdziły oraz czy zrozumieli oni wagę umiejętności współpracy.

Praca domowa

  • W ramach zadania domowego nauczyciel zachęca ucznia do zastanowienia się nad swoim funkcjonowaniem w grupie na podstawie obserwacji, refleksji i wniosków oraz sformułowania wypowiedzi na ten temat i opisania swoich nawyków odnośnie pracy w zespole, czynników które sprzyjają efektywnej współpracy, a także czynników, które ją utrudniają.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem. Uczniowie mogą losować karteczki z danym pojęciem z mapy i starać się własnymi słowami wyjaśnić to słowo po niemiecku.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Uczniowie mogą stworzyć poradnik, jak osiągnąć sukces pracując zespołowo. Zadanie uczniowie mogą wykonać w formie notatki wizualnej.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa lub wykorzystania na kolejnej lekcji (np. metoda śnieżnej kuli – jeden uczeń mówi hasło główne, kolejni podają wyrazy lub zdania, które kojarzą im się z danym hasłem).

Słownik