SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Kierunki współczesnych migracji zewnętrznych i wewnętrznych 

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

6) charakteryzuje główne kierunki i przyczyny migracji ludności na świecie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• rozróżnia pojęcia migracji wewnętrznych i zewnętrznych,

• omawia główne tendencje dotyczące migracji wewnętrznych na świecie,

• charakteryzuje i podaje przykłady państw emigracyjnych i imigracyjnych,

• charakteryzuje główne kierunki współczesnych migracji zagranicznych na świecie.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, referat

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Baza danych ONZ: population.un.org; un.org (dostęp 1.09.2021).

Kaczmarek T., Koralewski T., Matykowski R., Wielka encyklopedia geografii świata, t. 12: Ludność świata, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1998.

Interaktywne mapy dotyczące struktury migrantów według krajów pochodzenia i miejsc destynacji: migrationpolicy.org; metrocosm.com (dostęp 1.09.2021).

International Organization for Migration, World Migration Report 2020, IOM, Geneva 2019.

United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, International Migration 2019. Report, United Nations, New York 2019.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem. Ponadto dzieli uczniów na grupy i prosi o przygotowanie referatu na temat jednego, wybranego kierunku migracji na świecie. Proponuje uczniom skorzystanie z pozycji wskazanych w materiałach pomocniczych powyżej.

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat ostatniej lekcji.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową. Chętni uczniowie przedstawiają wiadomości, z którymi zapoznali się w domu. Zagadnienia do dyskusji: różnica między migracjami wewnętrznymi i zewnętrznymi, charakterystyka migracji wewnętrznych, pojęcie krajów emigracyjnych, imigracyjnych, o zrównoważonym saldzie migracji, cechy migracji zewnętrznych, sukcesja migracji oraz główne kierunki migracji.

• Następnie uczniowie referują w grupach przygotowane zagadnienia. Posługują się wyświetlonym na ekranie fragmentem bloku tekstowego i grafiką interaktywną. Po każdym referacie następuje klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.

• W następnej kolejności nauczyciel prosi uczniów o wskazanie treści, z którymi mieli problemy podczas zapoznawania się z e‑materiałem. Nauczyciel omawia niezrozumiałe zagadnienia.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wyświetla na ekranie grafikę interaktywną, a następnie zadaje pytania podsumowujące.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Stworzenie mapy myśli przedstawiającej w syntetyczny sposób zagadnienie współczesnych głównych migracji zewnętrznych na świecie.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas lekcji poświęconych zagadnieniom związanym z migracjami ludności (zakres podstawowy: VII. 1, VIII. 8; zakres rozszerzony: VII. 3, XXI. 3, XXI. 4).