SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozpoznawanie stref klimatycznych i typów klimatu na podstawie rocznego przebiegu temperatury powietrza i sum opadów atmosferycznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne:

I. Wiedza geograficzna.

1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.

2. Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru i dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

2. Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.

4. Formułowanie twierdzeń o prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz wzajemnych zależności w systemie przyroda — człowiek — gospodarka.

5. Stawianie pytań, formułowanie i weryfikacja hipotez oraz proponowanie rozwiązań problemów dotyczących środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.

3. Rozumienie pozautylitarnych wartości elementów środowiska geograficznego i krajobrazów.

Treści nauczania:

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

6) rozpoznaje strefę klimatyczną i typ klimatu na podstawie rocznego przebiegu temperatury powietrza i sum opadów atmosferycznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje na mapie świata strefy klimatyczne i typy klimatów panujących na Ziemi,

• rozpoznaje i charakteryzuje typy klimatów na podstawie rocznego przebiegu temperatury powietrza i sum opadów atmosferycznych,

• omawia typy poszczególnych stref klimatycznych na podstawie klimatogramów.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, gamifikacji

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy, atlas geograficzny, mapa świata

Materiały pomocnicze:

• K. Kożuchowski, red. Meteorologia i klimatologia,  Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

• A. Woś, Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez zdefiniowanie pojęć „klimat”, „strefa klimatyczna”, „typ klimatu” oraz przypomnienie kształtujących go czynników – pogadanka nauczyciela w interakcji z uczniami.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania: zadaniem uczniów jest udział w grze edukacyjnej dotyczącej rozpoznawania stref klimatycznych i typów klimatu na podstawie rocznego przebiegu temperatury powietrza i sum opadów.

• Wyświetlenie na ekranie pytań do gry edukacyjnej; uczniowie udzielają odpowiedzi wg zasady określonej przez nauczyciela (ustalona kolejność odpowiedzi, zgłaszanie do każdego pytania itp.) i uzasadniają wybór wariantu odpowiedzi.

• Podsumowanie wyników gry edukacyjnej przez nauczyciela, ewentualne uzupełnienie informacji, wskazanie zwycięzców.

• Kilkuminutowa burza mózgów i dyskusja z udziałem wszystkich uczniów służąca sformułowaniu ogólnych prawidłowości zróżnicowania cech klimatu na kuli ziemskiej przy pomocy informacji zawartych w e‑materiale, atlasów, map ściennych; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.

• Sporządzenie notatki w zeszycie przedmiotowym zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa:

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Wykonanie pozostałych ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Praca pisemna: przeanalizuj roczny przebieg temperatury powietrza i sumy opadów atmosferycznych w odpowiednich strefach klimatycznych i typach klimatów na półkuli północnej i południowej. Uzasadnij zaobserwowane różnice.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafiki zawarte w e‑materiałach mogą być wykorzystane podczas innych zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących zjawiska strefowości na kuli ziemskiej. Znajdą one także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego atmosfery.