Dla nauczyciela
Autor: Martyna Wojtowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Cesarstwo i papiestwo. Krucjaty - podsumowanie
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje etapy średniowiecznego sporu o dominację między władzą duchowną i świecką.
omawia przyczyny i etapy średniowiecznych krucjat;
sprawdza swoją wiedzę na temat wydarzeń w Europie w czasach krucjat i walki papiestwa z cesarstwem, wykonując zestaw ćwiczeń.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca uczniom, aby powtórzyli najważniejsze wiadomości obejmujące okres rywalizacji cesarstwa i papiestwa oraz krucjat w średniowieczu. Mogą wykorzystać do tego e‑materiał (bez gry interaktywnej i zestawu ćwiczeń). W tym celu loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Cesarstwo i papiestwo. Krucjaty - podsumowanie”.
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cele lekcji.
Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel przy użyciu raportu kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, by uczniowie w parach opracowali dwie mapy myśli związane z tematem (pierwsza związana z rywalizacją papiestwa i cesarstwa, druga – z krucjatami). Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą, uzupełniając je o swoje propozycje.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi uczniów, by wykonali indywidualnie sześć wybranych ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” celem przypomnienia sobie faktów związanych z krucatami i walką cesarstwa z papiestwem. Weryfikuje wspólnie z uczniami poprawność odpowiedzi i udziela informacji zwrotnej.
Następnie dzieli uczniów na dwie, trzy lub cztery grupy i zapowiada, że zagrają w grę interaktywną sprawdzającą ich wiedzę. Będzie to quiz na wzór Milionerów, ale z ograniczeniem czasu na udzielenie odpowiedzi. Prosi, aby grupy wyłoniły liderów, którzy będą odpowiadali na pytania. Pozostałe osoby odgrywają rolę publiczności, która może udzielać podpowiedzi. Zwycięża ta grupa, która najszybciej odpowie poprawnie na wszystkie pytania.
Uczniowie grają w grę interaktywną. Grupy rywalizują ze sobą i ta, która najszybciej rozwiąże quiz, jest nagradzana, np. oceną za aktywność.
Podsumowując quiz, nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów i pyta: Które z pytań sprawiło wam największą trudność?
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie”. Prosi uczniów o podsumowanie zajęć, a także samoocenę dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania. Ocenia pracę grup uczniowskich.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Wykonaj polecenie 2 z multimedium.
Materiały pomocnicze:
Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997.
Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.
Wskazówki metodyczne:
Gra interaktywna może być wykorzystana zarówno do sprawdzenia wiedzy indywidualnej uczniów podczas lekcji (każdy uczeń odpowiada samodzielnie), jak i do sprawdzenia wiedzy poza lekcją, np. przy powtórce wiadomości.