SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Maciej Kałaska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jak zapobiegać konfliktom i rozwiązywać je we współczesnym świecie?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

VII. Współpraca i konflikty: sieć powiązań postkolonialnych, organizacje współpracy politycznej, społecznej i gospodarczej, przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych.

Uczeń:

3) wyjaśnia przyczyny współczesnych konfliktów zbrojnych w wybranych regionach świata oraz ich wpływ na zmiany granic państw, migracje ludności, struktury społeczne, gospodarkę i środowisko przyrodnicze.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• Wymienia metody pozasądowego rozwiązania sporów międzynarodowych.

• Określa metody sądowego rozwiązywania sporów międzynarodowych.

• Udowadnia tezę, że konflikt jest szansą do wprowadzenia pozytywnych zmian na danym terenie.

• Wypracowuje sposoby zapobiegania konfliktom.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: odwrócona klasa, IBSE, blended learning, dyskusja, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w większych grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, projektor multimedialny, tablety

Materiały pomocnicze

S. Kolarz, Pozasądowe metody rozwiązywania sporów międzynarodowych, prawo.uni.wroc.pl (dostęp 21.04.2021).

P. Kordel, Metody rozwiązywania sporów i konfliktów międzynarodowych w świetle prawa międzynarodowego, „Poznańskie Zeszyty Humanistyczne” 2018, t. 37, s. 12–28.

Zaawansowane zapobieganie konfliktom, W. Kostecki (red.), ASPRA, Warszawa 2011.

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z tym e‑materiałem oraz innymi e‑materiałami o konfliktach zbrojnych i konfliktach interesów na linii człowiek – środowisko w celu zebrania szerokiego zestawu informacji.

W związku z tym, że na lekcji dojdzie do rozmów mediacyjnych, uczniowie muszą mieć szerszą wiedzę na temat jednego konfliktu, który będzie tłem mediacji. Nauczyciel sam wybiera konkretny konflikt. Może np. przed lekcją zrealizować z uczniami temat dotyczący wojny domowej w Syrii – e‑materiał „Przyczyny i skutki wojny w Syrii”.

Uczniowie proszeni są również o obejrzenie jednego filmiku na YouTubie z prelekcją o zasadach mediacji bądź przykładowym przebiegiem mediacji (mogą być to mediacje rodzinne).

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Nauczyciel – odwołując się do „Wprowadzenia” do e‑materiału – przybliża tematykę konfliktów na świecie i przypomina o konieczności ich rozwiązywania i zapobiegania im.

Faza realizacyjna

• Część lekcji poświęcona sposobom rozwiązywania konfliktów. Najpierw odbywa się pogadanka w interakcji z uczniami o pozasądowych i sądowych metodach rozwiązywania konfliktów. Uczniowie – według uznania nauczyciela – mogą korzystać z tekstu z sekcji „Przeczytaj”.

• Uczniowie – w grupach 3 albo 4‑osobowych – rozwiązują quiz w sekcji „Gra edukacyjna”. Pary, które odpowiedziały poprawnie co najmniej na 5 pytań (na 6 możliwych) będą mogły wybrać rolę w rozmowach mediacyjnych.

• Rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych. Zadania 1‑3 – indywidualnie, a zadania 4‑7 – w parach ławkowych. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

• Mediacja dotycząca dowolnego konfliktu zbrojnego albo konfliktu interesów na linii człowiek – środowisko. Przypomnienie przez nauczyciela zasad prowadzenia mediacji. Dobór uczniów w grupy (dwie strony konfliktu – czasami więcej jak w przypadku wojny w Syrii; strona mediatora: wysokiej rangi przedstawiciel ONZ wraz z ekspertami). Przeprowadzenie mediacji kończącej się wypracowaniem kilkupunktowego porozumienia pokojowego.

• Część lekcji poświęcona zapobieganiu konfliktom. Nauczyciel wyjaśnia – na podstawie tekstu z sekcji „Przeczytaj” – teorię transformacji konfliktu. Uczniowie dyskutują nad tezą, że konflikt jest szansą do wprowadzenia pozytywnych zmian na danym terenie. Następnie rozwiązują ćwiczenie 8. z sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Jeśli uczniowie nie zdążyli tego zrobić podczas lekcji, wykonanie pozostałych ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Dla chętnych: rozprawka na temat wybranego konfliktu na świecie i sposobach jego rozwiązania.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowanie danego multimedium

Gra edukacyjna może zostać wykorzystana do samodzielnego utrwalenia wiedzy przez ucznia. Można ją również wykorzystać podczas realizacji innych tematów dotyczących konfliktów i sposobów ich rozwiązywania.