Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Małżeństwo jako instytucja prawna

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

6) wyjaśnia podstawowe instytucje prawne prawa rodzinnego w Rzeczypospolitej Polskiej (małżeństwo, wspólnota majątkowa, prawa i obowiązki rodziców oraz dziecka, w tym pełnoletniego, obowiązek alimentacyjny).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje podstawowe instytucje prawne prawa rodzinnego w RP;

• charakteryzuje instytucję małżeństwa;

• analizuje prawa i obowiązki rodziców oraz dziecka;

• definiuje wspólność majątkową i intercyzę.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• wykład;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza tekstów źródłowych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wprowadzenie do tematu lekcji i wyjaśnienie jej celów.

2. Instytucja małżeństwa w świetle prawa – burza mózgów. Uczniowie w trakcie burzy mózgów podają skojarzenia dotyczące małżeństwa. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów i utworzenie definicji tego pojęcia.

3. Dyskusja na temat małżeństwa w świetle Powszechnej deklaracji praw człowieka.

Faza realizacyjna

1. Przedstawienie wniosków z dyskusji na temat małżeństwa, form jego zawierania oraz podstaw prawnych.

2. Wskazanie przeszkód w zawarciu związku małżeńskiego i ich omówienie ze zwróceniem uwagi na ewentualne wyjątki od tych zasad – praca w grupach.

3. Ustawowa wspólność majątkowa i jej znaczenie dla małżeństwa, podstawy prawne wspólności majątkowej i jej skład.

4. Wyjaśnienie pojęć związanych z ustaniem małżeństwa oraz konsekwencji takiej sytuacji. Podstawy prawne rozwodu w Polsce. Uregulowania prawne dotyczące funkcjonowania prawa rodzinnego i opiekuńczego w Polsce i Unii Europejskiej.

5. Wskazanie, czym jest rodzina i pokrewieństwo – definicja Jana Szczepańskiego. Omówienie władzy rodzicielskiej, długości jej trwania oraz sytuacji związanych z jej zawieszeniem, ograniczeniem lub pozbawieniem. Obowiązek alimentacyjny wobec członków rodziny – wskazanie przykładów.

6. Adopcja i jej znaczenie dla dzieci będących sierotami – analiza przysposobienia i jego konsekwencji prawnych.

7. Porównanie wspólności majątkowej i intercyzy w formie prezentacji multimedialnej. Wskazanie zalet i wad obu rozwiązań.

Faza podsumowująca

1. Podsumowanie wiadomości na temat małżeństwa i jego prawnego znaczenia. Wyjaśnienie, dlaczego jest ono instytucja prawną.

2. Wykonanie w parach ćwiczeń 4–8 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Znajdź dane statystyczne na temat podpisywania intercyzy. Czy coś się zmieniło w przeciągu ostatnich 10 lat? Jak Polska wypada na tle innych państw?

Materiały pomocnicze:

Statystyki GUS dotyczące małżeństw.

Aleksandra Partyk, Uzależniony rodzic może pożegnać się z władzą rodzicielską, prawo.pl.

W pierwszej kolejności obowiązek alimentacyjny obciąża rodziców dzieci, nowosci.com.pl.

Koniec z nielegalną adopcją. Groźny proceder. Ustawa podpisana, kronika24.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat może zostać wykorzystany do przygotowania prezentacji na temat tego, jak zmienia się stosunek ludzi do wspólnoty majątkowej i intercyzy w małżeństwie.