Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Personalizm a egzystencjalizm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wskazuje inspiracje egzystencjalistyczne w personalizmie;

• omawia podobieństwa personalizmu do egzystencjalizmu;

• przedstawia główne różnice pomiędzy personalizmem społeczno‑religijnym a egzystencjalizmem;

• dokonuje analizy fragmentów tekstu źródłowego E. Mouniera.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• mapa myśli;

• film.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z filmem w sekcji „Prezentacja TED” pt. Jaka jest różnica między personalizmem a egzystencjalizmem?.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji oraz jej cele. Określa wiążące dla uczniów kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czym jest egzystencjalizm?

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło związane z tematem zajęć: personalizm vs. egzystencjalizm – podobieństwa i różnice. Uczniowie podają swoje pomysły, a wyznaczony moderator zapisuje je na tablicy w formie mapy myśli/pojęć, której centralnym punktem jest zapisany problem. Po zapisaniu propozycji uczniowie samodzielnie je weryfikują. Następnie nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów, jeśli jest to konieczne.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Prezentacja TED”, a następnie czyta polecenia:
   – Zapoznaj się z wykładem dr. Tomasza Mazura na temat podobieństw i różnic między egzystencjalizmem a personalizmem. Scharakteryzuj pozycję człowieka w obu tych nurtach.
   – Objaśnij znaczenie transcendencji w filozofii personalistycznej. W jaki sposób do pojęcia transcendencji podchodzili filozofowie egzystencjalni?
   Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenia nr 1–5 z sekcji „Sprawdź się”. Omówienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wspólnie pracują nad odpowiedzią do ćwiczenia nr 6.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Gadacz Tadeusz, Filozofia egzystencji, [w:] tegoż, Filozofia XX wieku. Nurty, t. 2, Kraków 2009.

• Słomski W., Duch personalizmu, Warszawa 2008.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja TED” do podsumowania lekcji.