Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Lewandowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Powieść w kostiumie romansu rycerskiego. Don Kichote z La Manczy
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
porządkuje swoją wiedzę na temat średniowiecznego wzorca rycerza i etosu rycerskiego,
określa cechy romansu rycerskiego,
analizuje sposób, w jaki Miguel Cervantes złamał konwencję romansu rycerskiego w powieści Don Kichote z La Manczy,
formułuje argumenty w wypowiedzi na temat wpływu dzieła Cervantesa na rozwój powieści jako gatunku.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Powieść w kostiumie romansu rycerskiego. Don Kichote z La Manczy”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z fragmentem prozy w e‑materiale (sekcja „Audiobook”): Miguel de Cervantes, fragment powieści Don Kichote z La Manczy. Przygotowują się do omówienia tekstu, szukając informacji na temat kontekstu biograficznego i/lub historycznoliterackiego.
Nauczyciel poleca, by uczniowie przypomnieli sobie cechy idealnego rycerza średniowiecznego oraz utwory, których bohaterami są średniowieczni rycerze.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta, czym powinien się charakteryzować rycerz według średniowiecznego kodeksu rycerskiego. Czy bohater powieści Cervantesa odpowiada temu wzorcowi? Uczniowie odpowiadają swobodnie, a wnioski zapisują w zeszytach. Być może w dyskusji pojawią się określenia „parodia rycerza”, „parodia etosu rycerskiego”; jeśli nie, nauczyciel je przywołuje i pyta, czy odnoszą się do powieści Cervantesa
Faza realizacyjna:
Uczestnicy zajęć wspólnie słuchają wykładu eksperta. Nauczyciel może przerywać film, prosić uczniów o komentarz lub zwracać ich uwagę na istotne informacje. Następnie prosi, by uczniowie wykonali w parach polecenie 2 z sekcji „Film”.
Nauczyciel prosi, by uczniowie w parach wykonali polecenia 1, 2 i 3 z sekcji „Audiobook”. Następnie weryfikuje poprawność udzielonych przez nich odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
W dyskusji podsumowującej należy sformułować, a później zanotować wnioski dotyczące dwóch kwestii: 1) Jak Cervantes przełamał konwencję romansu rycerskiego? 2) Dlaczego Don Kichote z La Manczy uważany jest za pierwszą powieść europejską?
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Wskaż we współczesnej kulturze różnego typu odwołania do tradycyjnych motywów. Zdecyduj, które z tych przykładów są parodią. Wyjaśnij, co jest w nich ośmieszane i na czym to ośmieszenie polega.
Materiały pomocnicze:
Wieczna krucjata. Szkice o Don Kichocie, red. Wojciech Charchalis, Arkadiusz Żychliński, Poznań 2016.
Vladimir Nabokov, Wykłady o Don Kichocie, Warszawa 2015.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.