SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot geografia

Temat zajęć: Profil pionowy atmosfery

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia pionową budowę atmosfery,

• rozpoznaje poszczególne warstwy atmosfery i określa ich cechy,

• identyfikuje związki przyczynowo‑skutkowe wpływające na pionowe zróżnicowanie cech atmosfery.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, tablety, projektor multimedialny, arkusze papieru A3, pisaki, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Kożuchowski K., Meteorologia i klimatologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

Wołoszyn E., Meteorologia i klimatologia w zarysie, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2009. Dostępne w internecie: pbc.gda.pl (dostęp 16.02.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie omówienie (przypomnienie) podstawowych pojęć dotyczących atmosfery i tworzących ją składników – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest określenie charakterystycznych cech poszczególnych warstw atmosfery oraz stworzenie całościowego profilu pionowego atmosfery.

• Pogadanka nauczyciela na temat pionowego zróżnicowania atmosfery i charakterystyki poszczególnych warstw; podczas pogadanki uczniowie prowadzą notatki, szkicują schematy, wynotowują dane (alternatywnie uczniowie mogą wypełniać przygotowaną przez nauczyciela kartę pracy porządkującą informacje).

• Podział uczniów na 5 grup (liczebność grup określa nauczyciel), wskazanie każdej grupie warstwy atmosfery do opracowania (troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera, egzosfera) i ujednoliconego sposobu prezentacji informacji.

• Praca w grupach – każda grupa na podstawie notatek oraz informacji z e‑materiału charakteryzuje wskazaną do opracowania warstwę; informacje są zapisywane na arkuszu papieru; proponowany zakres informacji: wysokość, temperatura, ciśnienie, skład chemiczny, procesy (zjawiska) właściwe dla danej warstwy, ewentualnie inne elementy wskazane przez nauczyciela.

• Prezentacja przy tablicy przez poszczególne grupy opracowanych arkuszy, omówienie zawartych w nich informacji charakteryzujących poszczególne warstwy atmosfery; po prezentacji każdej warstwy krótka dyskusja z udziałem nauczyciela i pozostałych uczniów, której celem jest weryfikacja poprawności i ewentualne uzupełnienie informacji.

• Po zakończeniu wszystkich prezentacji stworzenie całościowego profilu pionowego atmosfery poprzez złożenie wszystkich arkuszy w całość.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu określenie prawidłowości pionowego zróżnicowania cech atmosfery, wykorzystujące interaktywną grafikę z e‑materiału.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów pracy.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale (wskazane przez nauczyciela).

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna oraz inne grafiki zamieszczone w e‑materiale mogą być wykorzystane przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji – uczeń samodzielnie określa cechy charakterystyczne poszczególnych warstw budujących atmosferę. Podczas lekcji, w fazie realizacyjnej, uczniowie prezentują wyniki swojej pracy i nad nimi dyskutują, starając się zidentyfikować związki przyczynowo‑skutkowe.

Grafikę interaktywną zamieszczoną w e‑materiale wraz z warstwą tekstową i ćwiczeniami można wykorzystać podczas lekcji poświęconych zagadnieniom zmian klimatu, efektu cieplarnianego, zmniejszania się zawartości ozonu itp. (zakres rozszerzony: XVIII. 1) oraz w trakcie zajęć mających na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego atmosfery (zakres rozszerzony: III).