Scenariusz lekcji

Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: Biologia

Temat: Białko zielonej fluorescencji i jego zastosowanie w transformacji organizmów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne: Uczeń:

• omawia budowę i właściwości białka zielonej fluorescencji;

• przedstawia wykorzystanie białka zielonej fluorescencji w modyfikacjach genetycznych organizmów;

• określa znaczenie białka zielonej fluorescencji jako znacznika molekularnego;

• wyjaśnia różnicę między organizmem transgenicznym a organizmem modyfikowanym genetycznie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• mapa myśli;

• plakat;

• ćwiczenia interaktywne.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami/słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny;

• arkusze papieru A3, flamastry.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie, czym są transformacje genetyczne. Następnie przedstawia temat i cele lekcji oraz przybliża jej przebieg.

2. Uczniowie zapoznają się z wprowadzeniem do e‑materiału.

3. Nauczyciel pyta uczniów, czy wiedzą, w jaki sposób wyizolowane białko, o którym mowa we wprowadzeniu, może zostać wykorzystane w transformacji organizmów. Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z treścią wprowadzenia i tekstu zamieszczonego w sekcji „Przeczytaj”. Wybrany uczeń omawia pojęcie białka zielonej fluorescencji.

2. Nauczyciel wyświetla film pt. Białko zielonej fluorescencji i jego zastosowanie w transformacji organizmów. Następnie uczniowie otrzymują arkusze papieru A3 i w czteroosobowych grupach tworzą notatkę w formie mapy myśli porządkującą ich wiedzę o właściwościach i możliwym zastosowaniu białka zielonej fluorescencji. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje mapy. Nauczyciel z całą klasą wyłania najlepszą mapę, tzn. taką, która przedstawia informacje w skondensowany i poprawny sposób.

3. Nauczyciel prosi uczniów, żeby w tych samych grupach utworzyli plakaty ilustrujące budowę białka zielonej fluorescencji.

4. Nauczyciel czyta polecenie nr 2 do filmu. Prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje swoją odpowiedź, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

5. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia nr 7 i 8. Następnie porównują swoje odpowiedzi z najbliżej siedzącymi sąsiadami. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, a w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każdy zespół wyłania swojego lidera i wspólnie układa 10 pytań związanych z tematem lekcji. Pytania powinny być tak ułożone, żeby przeciwnicy mogli na nie odpowiedzieć jednym wyrazem.

2. Nauczyciel inicjuje grę, zadając wszystkim grupom własne pytanie. Grupa, której lider zgłosi się pierwszy i poprawnie odpowie, rozpoczyna rywalizację. Przed przystąpieniem do niej grupy odliczają zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara (zwycięskiej drużynie zostaje przypisany nr 1), tak aby nauczyciel mógł odnotowywać na tablicy punkty zdobyte przez poszczególne zespoły. Lider zwycięskiej grupy zadaje pytanie wybranemu członkowi drużyny nr 2. Jeśli osoba ta poprawnie odpowie na pytanie, jej zespół zdobywa punkt, a ona sama zadaje pytanie wskazanemu przez nią członkowi grupy nr 3. Jeśli jednak członek grupy nr 2 nie będzie potrafi udzielić poprawnej odpowiedzi, lider grupy nr 1 sam odpowiada na zadane przez siebie pytanie, a jego drużyna otrzymuje punkt. Następnie zadaje pytanie członkowi grupy nr 3 itd. Gra kończy się po zadaniu 10 pytań, a wygrywa grupa, która uzyska najwięcej punktów.

3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.

Praca domowa

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.

Materiały pomocnicze:

Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu

Uczniowie mogą obejrzeć film przed lekcją w celu przygotowania do zajęć. Film można również wykorzystać w odniesieniu do treści zawartych w innych e‑materiałach traktujących o transformacji genetycznej.