Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Nieznajomość prawa szkodzi...

Grupa docelowa

szkoła ponadgimnazjalna, zakres podstawowy / szkoła podstawowa, klasa 8

Ogólny cel kształcenia

Uczeń charakteryzuje funkcjonowanie systemu prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe

porozumiewanie się w języku ojczystym,
porozumiewanie się w językach obcych,
kompetencje informatyczne,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

wyjaśnia, co to jest prawo i czym różni się od innych systemów norm;
charakteryzuje podstawowe funkcje prawa;
objaśnia zasady odpowiedzialności karnej osób nieletnich – środki wychowawcze, poprawcze i leczniczo‑wychowawcze;
rekonstruuje przebieg postępowania karnego;
wskazuje prawa ofiary i sprawcy w postępowaniu karnym;
ocenia rolę i zadania policji;
analizuje regulacje dotyczące sprzedaży oraz konsumpcji alkoholu, papierosów i narkotyków;
wyjaśnia, jakie prawa i obowiązki ma obywatel polski w sytuacji, gdy popełnił przestępstwo lub stał się ofiarą przestępstwa popełnionego za granicą.

Metody/techniki kształcenia

drama
pogadanka
wykład

Formy organizacji pracy

indywidualna
grupowa
zbiorowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć.

W celu wyjaśnienia uczniom istoty prawa oraz najważniejszych zagadnień związanych z funkcjonowaniem prawa karnego w Polsce, nauczyciel wyświetla fragment filmu (sceny 1–2). Przed projekcją nauczyciel informuje uczniów, że urządzi quiz, podczas którego uczniowie będą odgadywać pojęcia, które pojawią się w czasie filmu. Po projekcji nauczyciel podnosi przygotowane wcześniej kartki z definicjami, a wybrani uczniowie podają pasujące do nich pojęcia.

Faza realizacyjna

Nauczyciel przypomina uczniom zadanie, które mieli do wykonania w domu, a następnie poleca im, aby usiedli zgodnie z ustalonym wcześniej podziałem na grupy (zob. komentarz do lekcji) i rozdaje instrukcje.

Grupa I

Przygotujcie krótką prezentację, w której wyjaśnicie, jaką pozycję w polskim systemie prawnym zajmuje osoba nieletnia.

Grupa II

Przygotujcie w formie dramy wyjaśnienie, jak przebiega proces karny.

Grupa III

Przygotujcie w formie dramy wyjaśnienie, jakie prawa i obowiązki ma osoba oskarżona o popełnienie przestępstwa.

Grupa IV

Przygotujcie krótką prezentację, w której wyjaśnicie, jakie kary może nałożyć sąd na nieletniego.

Grupa V

Przygotujcie w formie dramy wyjaśnienie, czym jest policja, jakie są jej zadania i do czego ma prawo policjant.

Grupa VI

Przygotujcie w formie dramy wyjaśnienie, jak należy się zachowywać w kontakcie z policją.

Grupy przedstawiają przygotowane prezentacje i scenki. Nauczyciel zwraca uwagę na poprawność merytoryczną zawartych w nich treści i ewentualnie uzupełnia braki. Po zakończeniu prezentacji nauczyciel informuje, że grupy dokonają samodzielnie oceny swojej pracy w oparciu o projekcję filmu. Im więcej informacji przedstawionych przez poszczególne grupy znalazło się także w filmie, tym lepiej dana grupa zrealizowała swoje zadanie.

Uczniowie oglądają fragmenty filmu (sceny 3–8), a następnie dokonują wzajemnej oceny.

W kolejnej części zajęć nauczyciel, posiłkując się fragmentami filmu (scena 9), wyjaśnia, na czym polega ograniczona zdolność do czynności prawnych. Prosi też uczniów, aby podali przykłady sytuacji, w których oni wykonują takie czynności.

Odwołując się do kolejnego fragmentu filmu (scena 10), nauczyciel informuje, czym jest jednolity system darmowej pomocy prawnej.

W podsumowaniu tej części lekcji nauczyciel, korzystając z metody wykładu oraz z fragmentów filmu (sceny 11–12), omawia zagadnienia związane z obowiązkami obywatela przebywającego za granicą względem polskiego prawa oraz zagadnienia dotyczące obywateli polskich przebywających za granicą w sytuacji, gdy padną oni ofiarą przestępstwa lub będą o jego dokonanie oskarżeni.

Faza podsumowująca

Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 1 do nr 10) utrwalające wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.

Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach.

Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę Podsumowanie.

Praca domowa

Nawiążcie kontakt z funkcjonariuszem policji w waszym najbliższym otoczeniu i na podstawie uzyskanych informacji sporządźcie notatkę dotyczącą przestępczości w waszej okolicy.

Komentarz do lekcji

Dwa tygodnie przed planowanymi zajęciami nauczyciel dokonuje podziału klasy na grupy i rozdaje instrukcje.

mc8b8fe604c414e1f_1520432863196_0

Metryczka

Tytuł

Ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi...

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał sie odnosi

Elementy prawa

Przedmiot

WOS

Etap edukacyjny

IV, szkoła ponadgimnazjalna, zakres podstawowy / VIII klasa szkoły podstawowej

Podstawa programowa

2. Prawo i sądy. Uczeń:

1) wyjaśnia, co to jest prawo i czym różnią się normy prawne od norm religijnych, moralnych i obyczajowych;

2) wymienia podstawowe zasady prawa (prawo nie działa wstecz, domniemanie niewinności, nie ma winy bez prawa, nieznajomość prawa szkodzi) i wyjaśnia konsekwencje ich łamania;

3) wymienia źródła prawa; znajduje wskazany akt prawny i interpretuje proste przepisy prawne;

4) wyjaśnia różnice między prawem cywilnym, karnym i administracyjnym; wskazuje, w jakim kodeksie można znaleźć przepisy dotyczące konkretnej sprawy;

5) uzasadnia potrzebę niezależności i niezawisłości sędziów;

6) przedstawia uczestników i przebieg procesu sądowego: cywilnego i karnego; uzasadnia znaczenie mediacji;

7) wymienia główne prawa, jakie przysługują ofierze, sprawcy i świadkowi przestępstwa;

3. Bezpieczeństwo. Uczeń:

1) charakteryzuje najważniejsze zadania prokuratury i policji;

2) przedstawia uprawnienia policjantów i innych służb porządkowych; rozpoznaje prze jawy ich naruszania;

3) nawiązuje kontakt (osobisty, telefoniczny lub mailowy) z funkcjonariuszem policji (np. dzielnicowym) i na podstawie uzyskanych informacji sporządza notatkę lub wykres dotyczący przestępczości w swojej okolicy;

4) wymienia przestępstwa, których ofiarą najczęściej padają młodzi ludzie; wie, jak można próbować ich uniknąć i przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się w sytuacji zagrożenia;

5) wyjaśnia, na jakich zasadach nieletni odpowiadają za popełnienie przestępstwa (środki wychowawcze i poprawcze);

6) przedstawia przepisy prawne dotyczące sprzedaży i konsumpcji alkoholu, papierosów i narkotyków i wskazuje na konsekwencje ich łamania

Nowa podstawa programowa

V. Nieletni wobec prawa. Uczeń:
1) rozpoznaje zachowania związane z przemocą fizyczną i psychiczną, w tym werbalną, wobec siebie i innych; wymienia osoby i instytucje, które należy powiadomić w takich sytuacjach;
2) przedstawia korzyści i zagrożenia wynikające z korzystania z zasobów internetu;
rozpoznaje przemoc w cyberprzestrzeni i wyjaśnia, jak należy na nią reagować;
3) wyjaśnia, na jakich zasadach nieletni odpowiadają za popełnienie wykroczeń i przestępstw;
4) przedstawia uprawnienia policjantów i funkcjonariuszy innych służb porządkowych oraz swoje prawa w kontakcie z tymi służbami.

Kompetencje kluczowe

porozumiewanie się w języku ojczystym,
porozumiewanie się w językach obcych,
kompetencje informatyczne,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia