SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorów: Małgorzata Luc, Jacek Szmańda

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wpływ zmian klimatycznych na zasięg pokrywy lodowej na Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

8) wskazuje na mapach obszary współcześnie zlodzone i ocenia wpływ zmian klimatycznych na zasięg pokrywy lodowej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• rozumie pojęcia z zakresu glacjologii związane z deglacjacją,

• opisuje zależność pomiędzy zmianami klimatycznymi a procesem deglacjacji i ujemnym bilansem masy lodowców,

• analizuje zasięgi występowania pokrywy lodowej na wskazanych dwóch przykładach oraz tempo zachodzących zmian.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: kształcenie e‑learningowe, metody operatywne, dyskusja

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: ćwiczenia interaktywne, grafika, komputer z dostępem do internetu

Materiały pomocnicze

Literatura:

IPCC, Climate Change and Land. An IPCC Special Report on Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food Security, and Greenhouse Gas Fluxes in Terrestrial Ecosystems, WHMO, UNEP, 2020. Dostępny w internecie: IPCC.ch (dostęp 19.04.2021).

Zasoby internetowe:

Ablation, YouTube.com (dostęp 20.04.2021).

Climate Time Machine, Climate.NASA.gov (dostęp 20.04.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć: 1) prosi o zapoznanie się z treścią zawartą w materiale tekstowym; 2) prosi o obejrzenie animacji zawartych na stronie Climate.NASA.gov.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przeprowadza rozmowę kierowaną, omawiając zmiany klimatyczne ze szczególnym zwróceniem uwagi na wpływ globalnego wzrostu temperatury powietrza na zmiany środowiska przyrodniczego.

• Nauczyciel wprowadza pojęcia: deglacjacja i bilans masy lodowców; analizuje ich zmiany w ostatnich 170. latach. Nauczyciel omawia grafikę interaktywną, prosi uczniów o wykonanie zadań znajdujących się w tej części e‑materiału. Nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów pozyskanej ze strony Climate.NASA.gov. Uczniowie przedstawiają krótkie charakterystyki dwóch czasz lodowych zaprezentowanych w materiale do lekcji. Szczególną uwagę zwracają na warunki klimatyczne, jakie panują w ich otoczeniu. Wskazują na wielkość, czas i miejsca występowania deglacjacji. W rozmowie używają pojęć zawartych w słowniku w części „Przeczytaj”. Zmiany, jakie zaszły na tych lodowcach, korelują ze zmianami temperatury powietrza, która w tym czasie nastąpiły.

• Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”, następnie wybrani uczniowie bądź ochotnicy przedstawiają rezultaty pracy.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje treści przekazane podczas lekcji i prosi o wskazanie warunków klimatycznych, które są niezbędne do utrzymywania się dodatniego bilansu masy lodowców.

• Podsumowując, prosi o powtórzenie najważniejszych pojęć, które pojawiły się w temacie lekcji.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji i przypomina cele zajęć.

Praca domowa

• Sporządzenie syntetycznej notatki z treści omawianych podczas zajęć, odpowiedzi na pytania zawarte w materiale multimedialnym.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas lekcji poświęconej występowaniu lodowców i zanikaniu pokrywy lodowej (zakres podstawowy: IV. 5, IV. 6). Grafikę interaktywną uczeń może wykorzystać do samodzielnego pogłębiania wiedzy.