Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Klasyczna filozofia niemiecka: wprowadzenie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Poznasz czołowe postaci klasycznej filozofii niemieckiej.

• Ocenisz znaczenie idealizmu niemieckiego dla myśli europejskiej XIX w. i współczesności.

• Przeanalizujesz, w jaki sposób przedstawiciele idealizmu niemieckiego rozwijali myśl krytyczną Kanta.

Cele operacyjne. Uczeń:

• poznaje czołowe postaci klasycznej filozofii niemieckiej;

• ocenia znaczenie idealizmu niemieckiego dla myśli europejskiej XIX w. i współczesności;

• rozważa, w jaki sposób przedstawiciele idealizmu niemieckiego rozwijali myśl krytyczną Kanta.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Przedstawienie wyświetlonego na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika tematu lekcji i celów zajęć. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji i na tej podstawie dobiera uczniów w pary. Prosi o przygotowanie pytań związanych z wyświetlonym tematem zajęć i udostępnionym przed zajęciami e‑materiałem. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem lekcji? Omówienie pytań przygotowanych przez uczniów, dyskusja wstępna.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i, dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium nr 1. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i każdej z nich przydziela zadanie:
   - grupa 1: Zapoznajcie z audiobookiem nr 1 i odpowiedzcie na pytanie z polecenia nr 1: Dlaczego Kant uważał, że źródła poznania metafizycznego nie mogą być źródłami empirycznymi?
   - grupa 2: Zapoznajcie z audiobookiem nr 2 i odpowiedzcie na pytanie z polecenia nr 2: Jak pod wpływem myśli Kanta miało się zmienić podejście do rozumu i postrzegania rzeczy?
   Po upływie czasu wyznaczonego przez nauczyciela drużyny prezentują odpowiedzi na forum klasy.

3. Praca z multimedium nr 2. Uczniowie wspólnie z nauczycielem oglądają wywiad z prof. Janem Hartmanem. Następnie wypowiadają się na temat Jaki wpływ miała klasyczna filozofia niemiecka na myśl europejską?

Faza podsumowująca:

1. W celu podsumowania zajęć nauczyciel inicjuje dyskusje na temat Czy niemiecki idealizm można uznać za najbardziej ambitny projekt europejskiej filozofii?

2. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.

Praca domowa:

1. Stwórz krzyżówkę podsumowującą zajęcia i zawierającą minimum dziesięć haseł.

Materiały pomocnicze:

• Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańsk 2005.

• Dehnel P., Antynomie rozumu: z dziejów filozofii niemieckiej XVIII i XIX wieku, Wrocław 1998.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.