SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Źródła zanieczyszczeń wód morskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania:

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

2) przedstawia cechy fizykochemiczne wód morskich oraz dostrzega problem ich zanieczyszczenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• Dowiaduje się, czym są zanieczyszczenia wód morskich.

• Poznaje źródła zanieczyszczenia wód morskich, w tym Morza Bałtyckiego.

• Ocenia wybrane skutki zanieczyszczenia wód morskich.

• Proponuje działania zapobiegające zanieczyszczeniu wód morskich.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom

Formy zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy.

Materiały pomocnicze:

E. Bajkiewicz‑Grabowska, Z. Mikulski, Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017 (Część VIII. Oceanosfera i jej właściwości).

Serwis Operacyjny SatBałtyk.

Materiały Europejskiej Agencji Środowiska – Zaśmiecanie mórz.

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem oraz innymi źródłami informacji w celu zebrania szerokiego zestawu informacji dotyczących źródeł zanieczyszczenia wód morskich i oceanicznych oraz możliwości ich ograniczania.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w tematykę zajęć poprzez przypomnienie właściwości wód morskich i oceanicznych oraz źródeł zanieczyszczenia – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest przeprowadzenie debaty (wg uproszczonych zasad debaty oksfordzkiej) po wysłuchaniu audiobooka.

• Prośba nauczyciela o przedstawienie przez uczniów samodzielnie zebranych informacji na temat stanu i zagrożeń środowiska morskiego oraz możliwości ich ograniczania.

• Prezentacja audiobooka.

• Przedstawienie przez nauczyciela zasad organizacji debaty:

  • 8–10 uczniów uczestniczy bezpośrednio w debacie, dzieląc się na zwolenników i przeciwników dyskutowanej tezy (uczniów typuje nauczyciel) – Czy można ochronić Morze Bałtyckie przed zanieczyszczeniem?

  • dwie grupy siadają przy stołach ustawionych po obu stronach sali lekcyjnej, pozostali uczniowie zajmują miejsca w ławkach,

  • debatą kieruje nauczyciel, udzielając głosu na przemian poszczególnym stronom (zaczyna strona broniąca tezy) i podsumowując wystąpienia,

  • każda runda wypowiedzi zwolenników i przeciwników dyskutowanego problemu trwa 3–4 minuty,

  • pozostali uczniowie głosują po każdej rundzie, przesiadając się na odpowiednią stronę sali lekcyjnej.

• Przeprowadzenie debaty – proponowane tematy:

  • Czy Morze Bałtyckie jest skazane na zanieczyszczenie?

  • Czy ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Morza Bałtyckiego jest możliwe?

  • Czy można zapobiegać zanieczyszczeniu wód Morza Bałtyckiego?

  • Czy zmniejszenie dostawy zanieczyszczeń w strefie wybrzeża poprawi stan wód Morza Bałtyckiego?

  • Czy działania podejmowane w celu ochrony środowiska Morza Bałtyckiego są skuteczne i wystarczające?

  • Czy każdy z nas może coś zrobić dla poprawy jakości wód Morza Bałtyckiego?

• Podsumowanie wyników debaty przez nauczyciela.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i tekstu audiobooka.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa:

• Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale (wskazane przez nauczyciela).

• Praca pisemna: Jaki wpływ ma rozwój turystyki na zanieczyszczenie wód morskich?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Dane i grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących różnych zagadnień związanych globalnymi, regionalnymi i lokalnymi zagrożeniami środowiska i in. Opinie wyrażone w audiobooku mogą zainspirować ucznia do własnych przemyśleń na temat zagrożeń środowiska Morza Bałtyckiego i potrzeb jego ochrony.