Imię i nazwisko autora:

Nina Tomaszewska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Opisujemy jakościowo oddziaływanie pola magnetycznego na przewodniki z prądem

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
3) prowadzi obliczenia szacunkowe i poddaje analizie otrzymany wynik;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
VIII. Magnetyzm. Uczeń:
2) opisuje jakościowo oddziaływanie pola magnetycznego na przewodniki z prądem i poruszające się cząstki naładowane; omawia rolę pola magnetycznego Ziemi jako osłony przed wiatrem słonecznym.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
3) prowadzi obliczenia szacunkowe i poddaje analizie otrzymany wynik;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
IX. Magnetyzm. Uczeń:
2) posługuje się pojęciem wektora indukcji magnetycznej wraz z jego jednostką, analizuje oddziaływanie pola magnetycznego na przewodnik z prądem oraz na poruszającą się cząstkę naładowaną (siła Lorentza, siła elektrodynamiczna); opisuje rolę pola magnetycznego Ziemi jako osłony przed wiatrem słonecznym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśni, kiedy działa siła elektrodynamiczna,

2. określi, od czego zależy wartość siły elektrodynamicznej,

3. wyznaczy kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni.

Strategie nauczania

blended‑learning

Metody nauczania

wykład informacyjny wspomagany pokazem multimedialnym

Formy zajęć:

praca w zespole klasowym

Środki dydaktyczne:

niniejszy e‑materiał + komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel wykonuje prosty eksperyment z huśtawką magnetyczną i mówi, że tego samego rodzaju siła, która porusza huśtawkę, działa na uzwojenie (ramkę) w silniku elektrycznym. To powinno zachęcić uczniów do dalszej nauki, bo wiedzą, że silniki elektryczne są wszechobecne. Nauczyciel może posłużyć się tu e‑materiałem „Od jakich parametrów zależy wartość siły elektrodynamicznej - na podstawie doświadczeń”, w którym znajdzie odpowiednie eksperymenty.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel, podobnie jak jest to zrealizowane w materiale, mówi w elementarny sposób o sile elektrodynamicznej i regule lewej dłoni ułatwiającej wyznaczenie kierunku i zwrotu siły elektrodynamicznej. Pokazuje na przykładzie ramki w polu magnetycznym, że rzeczywiście będzie się obracała za sprawą pary sił elektrodynamicznych. Teraz wyświetlony zostaje samouczek dotyczący modelu silnika liniowego wykorzystywanego w kolei magnetycznej i nauczyciel wskazuje uczniów, aby odpowiedzieli na pytania aktywizujące zawarte w samouczku.

Faza podsumowująca:

W fazie podsumowującej uczniowie pod kierunkiem nauczyciela rozwiązują zadania: 2, 4, 5, i 8 z zestawu ćwiczeń. Poprzez analizę wypowiedzi uczniów nauczyciel określa, w jakim stopniu osiągnięte zostały wyznaczone cele.

Praca domowa:

W celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości o oddziaływaniu pola magnetycznego na przewodniki z prądem uczniowie rozwiązują zadania: 1, 3, 6, 7 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Jeśli nauczyciel nie skorzystał z samouczka podczas lekcji, uczniowie powinni samodzielnie zapoznać się z nim w domu i odpowiedzieć na pytania aktywizujące tam zawarte.