Imię i nazwisko autora:

Elżbieta Kawecka

Przedmiot:

fizyka

Temat zajęć:

Klasyfikacja reakcji jądrowych

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
XII. Elementy fizyki relatywistycznej i fizyka jądrowa. Uczeń:
6) zapisuje reakcje jądrowe stosując zasadę zachowania liczby nukleonów i zasadę zachowania ładunku.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wymienia przykłady różnych reakcji jądrowych;

2. podaje kryteria klasyfikacji reakcji jądrowych;

3. klasyfikuje reakcje jądrowe według różnych kryteriów;

4. analizuje i uzupełnia mapę pojęciową z klasyfikacją reakcji jądrowych;

5. stosuje prawa zachowania ładunku i liczby nukleonów do zapisu reakcji jądrowych.

Strategie nauczania:

concept mapping / mind mapping – tworzenie i wykorzystywanie map pojęciowych / map myśli

Metody nauczania:

rozwiazywanie problemów, dyskusja

Formy zajęć:

praca w parach

Środki dydaktyczne:

mapa pojęciowa „Klasyfikacja reakcji jądrowych”, zestaw zadań interaktywnych

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Liczba atomowa i liczba masowa, czyli jak opisać skład jądra atomu?”, „Zapis równań reakcji jądrowych”, „Rozszczepienie jąder”, „Zasada zachowania ładunku elektrycznego i całkowitej liczby nukleonów w reakcjach jądrowych”, „Badanie reakcji jądrowych”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Zaciekawienie: Trochę informacji na temat kontrolowanej syntezy termojądrowej i programu ITER.
Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązanie do tej wiedzy:

• z czego się składa jądro atomowe?

• co oznaczają liczby: masowa i atomowa?

• co to są izotopy?

• jakie znasz reakcje jądrowe?

Faza realizacyjna:

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2‑osobowe (na przykład metodą losowania) i omawia sposób pracy z mapą pojęciową.
Praca w parach:

• Uczniowie oglądają i uzupełniają mapę pojęciową z klasyfikacją reakcji jądrowych rozwijając kolejne gałęzie. Po rozwinięciu wszystkich gałęzi uzupełniają brakujące nazwy reakcji korzystając z opisu w części III e‑materiału.

• Uczniowie przyporządkowują pięć podanych reakcji jądrowych do różnych kategorii.

• Rozwiązują zadania 1, 2 i 7.

Nauczyciel pełni rolę doradcy, obserwuje i kontroluje pracę uczniów.

Faza podsumowująca:

Uczniowie w parach przeprowadzają dyskusję podsumowującą w oparciu o rozwiązanie zadań interaktywnych nr: 4 i 6. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, wspiera w realizacji zadania.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie lekcji przez rozwiązanie w domu zadań interaktywnych nr: 3, 5 i 8.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Mapę pojęciową można wykorzystać podczas lekcji tak jak opisano w scenariuszu. Może być też samodzielnie wykorzystana przez uczniów po lekcji do przypomnienia i powtórzenia klasyfikacji reakcji jądrowych.