Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Najbardziej zanieczyszczone miasta Polski
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa trzecia
PODSTAWA PROGRAMOWA
XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.
Uczeń:
10) dokonuje analizy stanu środowiska w Polsce i własnym regionie oraz przedstawia wnioski z niej wynikające, korzystając z danych statystycznych i aplikacji GIS.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
charakteryzuje zanieczyszczenia powietrza polskich miast, zna ich źródło oraz skład,
wymienia najbardziej zanieczyszczone miasta Polski,
interpretuje przyczyny zanieczyszczeń oraz podaje sposoby zapobiegające tak dużej emisji substancji szkodliwych.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, gamifikacji, flipped classroom
Formy zajęć: praca w grupach
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Materiały Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii umieszczone na stronie: https://www.gov.pl/web/rozwoj‑praca‑technologia/czyste‑powietrze1
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Monitoring jakości powietrza: http://www.gios.gov.pl/pl/stan‑srodowiska/monitoring‑jakosci‑powietrza
Portal jakości powietrza on‑line: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current
Materiały dotyczące jakości powietrza na stronie inspektoratu ochrony środowiska województwa właściwego dla miejsca lokalizacji szkoły
Program ochrony środowiska dla gminy właściwej dla miejsca lokalizacji szkoły
Materiały Polskiego Alarmu Smogowego: https://www.polskialarmsmogowy.pl/
PRZEBIEG LEKCJI
Uczniowie powinni przed lekcją zapoznać się z blokiem „Przeczytaj” e‑materiału.
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie w temat lekcji poprzez omówienie/przypomnienie najważniejszych pojęć dotyczących zanieczyszczenia środowiska w miastach – np. smog, niska emisja.
Faza realizacyjna
Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest udział w grze edukacyjnej w postaci quizu z e‑materiału.
Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).
Wyświetlenie na ekranie pytań i grafik do gry edukacyjnej z e‑materiału; wytypowani liderzy grup po krótkiej naradzie w swoich zespołach udzielają odpowiedzi wg zasady określonej przez nauczyciela (ustalona kolejność odpowiedzi, zgłaszanie do każdego pytania itp.); uczniowie uzasadniają wybór wariantu odpowiedzi.
Podsumowanie wyników gry edukacyjnej przez nauczyciela, ewentualne uzupełnienie informacji, wskazanie zwycięskiej grupy.
Kilkuminutowa burza mózgów w grupach i dyskusja z udziałem wszystkich uczniów służąca sformułowaniu prawidłowości dotyczących przyczyn zanieczyszczenia powietrza w miastach. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.
Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych w dyskusji.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.
Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z e‑materiału, przedstawienie wyników na forum klasy.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale i zapoznanie się z pozostałymi informacjami w domu.
Praca pisemna pt. „W jaki sposób można przeciwdziałać występowaniu zanieczyszczeń w miastach?”.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafiki z e‑materiału i gra edukacyjna mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego zagrożeń i ochrony środowiska. Mogą być także przedstawione podczas innych lekcji dotyczących problemów środowiskowych Polski i świata np. ,,Główne przyczyny zanieczyszczeń środowiska w Polsce”, ,,Rodzaje smogu” oraz ,,Przykłady działań organizacji międzynarodowych i rządów państw w celu redukcji zanieczyszczeń atmosfery”. Treści przedstawione w czasie lekcji mogą zainspirować ucznia do własnych przemyśleń na temat zagrożeń środowiska i potrzeb jego ochrony.