Dla nauczyciela
Scenariusz zajęć
Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak
Przedmiot: chemia
Temat: Jakie są właściwości fizykochemiczne jodu?
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:
11) analizuje i porównuje właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
opisuje właściwości fizykochemiczne jodu;
koreluje właściwości fizykochemiczne jodu z jego zastosowaniami;
wiąże wpływ budowy cząsteczki jodu z jego właściwościami.
Strategie nauczania:
asocjacyjna.
Metody i techniki nauczania:
pogadanka;
dyskusja dydaktyczna;
analiza materiału źródłowego;
ćwiczenia uczniowskie;
symulacja interaktywna;
technika bateria.
Formy pracy:
praca zbiorowa;
praca w grupach;
praca w parach;
praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
rzutnik multimedialny;
tablica interaktywna/tablica i kreda/pisak.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału. Następnie zadaje uczniom pytanie: Dlaczego zalecane jest przebywanie nad morzem, szczególnie dla mieszkańców gór? Nauczyciel inicjuje dyskusję o jodzie i jego właściwościach. Następnie zadaje pytanie: Co ma wspólnego fiołek z jodem? Nauczyciel zapisuje słowo „Ion”, oznaczające fiołek. Następnie naprowadza uczniów na powiązanie koloru rośliny do koloru jodu.
Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Jakie właściwości fizyczne i chemiczne charakteryzują jod? Nauczyciel zapisuje propozycje na tablicy.
Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy układ okresowy pierwiastków chemicznych. Prosi uczniów o wskazanie 17. grupy układu okresowego. Uczniowie wymieniają pierwiastki, które znajdują się w grupie 17. oraz wyjaśniają, jak zmieniają się właściwości pierwiastków w grupie – reaktywność, kolor, stan skupienia. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.
Odsyła uczniów do multimedium bazowego. Uczniowie, korzystając z symulacji interaktywnej, wykonują eksperyment: sublimacja jodu.
Zapoznają się z treściami e‑materiału z sekcji „Przeczytaj”, dotyczącymi właściwości fizycznych i chemicznych jodu, po czym trwa pogadanka. Powrót do fazy wstępnej i porównanie wypowiedzi uczniów ze zdobytą wiedzą.
Uczniowie wyszukują w e‑materiale odpowiedzi na pytanie: Jakie jest wykorzystanie jodu w chemii nieorganicznej oraz w chemii organicznej? Uczniowie swoje propozycje zgłaszają na forum klasy.
Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.
Faza podsumowująca:
Uczniowie na planszy z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10%, zaznaczają cenkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia, które wynikają z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. W przypadku, gdy bateria nie jest naładowana w 100%, zastanawiają się, w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Symulacja interaktywna może być wykorzystana w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy wykonaniu zadania domowego. Uczniowie nieobecni na lekcji medium mogą wykorzystać do uzupełnienia swoich luk kompetencyjnych.
Materiały pomocnicze:
Nauczyciel przygotowuje planszę z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10%, do oceny stopnia opanowania zagadnień oraz cenki dla uczniów.