Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Kartezjusz – narodziny nowożytnej filozofii
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
przedstawia postać i dokonania Kartezjusza;
opisuje historyczny kontekst kształtowania się myśli Kartezjusza, która wprowadziła filozofię w erę nowożytności;
analizuje, na czym polegał przełom kartezjański w filozofii i dlaczego porównywany jest z przewrotem kopernikańskim.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
drama;
gra dydaktyczna;
film.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza ich odpowiedzi na pytania w sekcji „Przeczytaj”. Czyta na głos wybrane z nich. Następnie na podstawie odpowiedzi uczniów inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Co oznacza Kartezjańska sentencja „myślę, więc jestem”?
Faza realizacyjna:
Drama. Nauczyciel prosi uczniów, aby utworzyli czteroosobowe zespoły, które będą pracować metodą dramy w wyznaczonym czasie.
Zadaniem każdej grupy będzie przygotowanie krótkiego reportażu lub fragmentu programu informacyjnego na temat: Wywiady arcymistrzowskie – Kartezjusz. Uczniowie wcielą się w różne role, np. dziennikarza‑komentatora w studiu telewizyjnym (może być ich dwoje lub dwóch), dziennikarza przeprowadzającego wywiad (może być ich dwoje lub dwóch), osoby, z którą będzie przeprowadzany wywiad (może być ich dwoje lub dwóch). Uczniowie muszą zaplanować i przygotować swoje wypowiedzi i zaaranżować przestrzeń sceniczną. Podczas przygotowania grupy będą mogły korzystać z internetu.
Każda grupa odgrywa swoją scenkę na forum klasy, a po zakończonych prezentacjach uczniowie dzielą się wrażeniami i dyskutują. Nauczyciel też podsumowuje wykonaną przez poszczególne grupy pracę.Praca z multimedium. Uczniowie indywidualnie rozwiązują test z zakładki „Gra edukacyjna”. Po ukończeniu wyznaczonego czasu przygotowują pytanie testowe, które mogłoby się pojawić w quizie dotyczącym Kartezjusza, i zadają je osobie z tej samej ławki.
Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Film”. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.
Faza podsumowująca:
Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli.
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Czy przyjmując perspektywę człowieka żyjącego w XXI wieku, możesz zgodzić się z twierdzeniem, że władze ludzkiego umysłu są w stanie poradzić sobie z najtrudniejszymi nawet problemami? Napisz esej, w którym przedstawisz swoje stanowisko i argumenty za nim przemawiające.
Materiały pomocnicze:
Drozdowicz Z., Kartezjusz a współczesność, Poznań 1980.
Kartezjusz, Zasady filozofii, tłum. I. Dąbska, Kraków 1960.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do podsumowania lekcji.